98 
vacuum non repugnare, Geometrarum demonstrationes indubitabiles y aci] 
esse, nec ad certitudinem omnem requiri ut DEUM esse sciamus, £ 
tecum contra Cartesium sentio; quod ais, corpoream substantiam ren ( ( 
incorporea notiorem esse, non item. Nec refert quod de rebus 
incorporeis plures quam de corporibus dubitarent, nam multo raa- jd S( 
jores de corporibus dubitandi rationes habebant, ut taceam qui p] a t ( 
praepostere dubitarunt non salis quid dicerent intellexisse. DEUM a liqu 
esse per se notum esse, tibi Cartesioque concederem, si con- Arisl 
staret conceptum Entis quod sit a se non implicare. Sed hoc non 
demonstratione indiget. Quod dicitis, conservationem perpetua ipso 
creatione indigere, rem veram dicitis, sed ni fallor principiis Carte- arbit 
sianis inconsistentcm. lem 
Caeteris missis, quae aut omnino probo aut in alium locum pote; 
differo, nunc ad Physicam tecum transeo, ubi quidem non video, Carti 
cur eidem spatio pleno nunc plus nunc minus materiae tribuamus. expli 
Quid est enim penetratio, si hoc non est? certe cum manifesta cipio 
in prorntu explicatio sit rari atque densi, per subtiliorum ac minus pass 
resistentium extensionem atque intensionem, cur ad nescio quae 
non intellecta confugiamus. Quod materiam homogeneam ad dia- * ejus 
phanum requiris, cum pororum usu conciliari posset, nam in ho- siste 
mogeneo similes ubique pori *) anim 
diffu 
_ .. ... titio 
Beilage.**) reba 
Maji 1702. tinui 
Nullum quidem librum contra philosophiam Cartesianam typis poss 
emisi hactenus, passim tamen in Actis Eruditorum Lipsiensibus et ut t< 
in Diariis Gallicis et Batavis inserta reperiuntur a me Schedias- , cons 
mata, quibus dissensum ab ea meum sum testatus. Sed imprimis aliuc 
(ut alia nunc taceam) circa naturam corporis et virium motricium riem 
quae corpori insunt, in alia omnia mihi eundum fuit. Nempe quar 
corporis essentiam Cartesiani collocant in sola extensione, ego vero spati 
etsi cum Aristotele et Cartesio contra Democritum Gassendumque dicit 
pus 
tiom 
*) Hiermit bricht das Schreiben ab; offenbar fehlt der Schluss. s j rau 
**) Obwohl das Folgende in einer viel spätem Zeit abgefasst ist, g j miJ 
so habe ich doch die Einschaltung desselben an ^dieser Stelle für ge- 
rechtfertigt erachtet, insofern dadurch die in dem Vorhergehenden ge 
gebene Kritik des Cartesius vervollständigt wird. * lca