13, tunc 
ati totalis, 
iderare et 
de notas, 
ale, ZHC 
gula recte 
C, et nihil 
sumantur 
se mani- 
globo, ac 
lod ipsum 
imus, per 
enodandis 
eomelrica, 
is censeri 
n vulgares 
bere mihi 
in caplio- 
cur duos 
;c quidem, 
nn locum 
resistere 
litur, se- 
»osset mi- 
summae, 
ut uni- 
tunc eo 
vis prae 
aequaliter 
5 conatus, 
singularis 
onatu ob 
ativis sibi 
causa pu- 
m eo ipso 
ndum sit, 
re potest, 
rejicere 
IU 
tentat, quod ipsum si etiam satis firmum sit, ex conflictu ea de 
mum aequissima distributio sequitur, quam exposuimus, ubi non 
ipsa quidem quatuor momenta, sed tamen ipsis proportionalia ad 
bibentur, in quae momentum totale distribuitur. Sunt autem haec, 
quemadmodum prima fronte paradoxa (ut scilicet planum aliquod 
dicatur certo aliquo momento seu conatu premi alternative sive 
conditionaliter), ita consideratu jucunda, et processum naturae 
non tantum mathematicum, sed et quodammodo Metaphysicum 
illustrare apta. 
IV. 
BREVIS DEMONSTRATIO ERRORIS MEMORABILIS CARTESII ET ( 
ALIORUM CIRCA LEGEM NATURALEM, SECUNDUM QUAM VO 
LUNT A DEO EANDEM SEMPER QUANTITATEM MOTUS CON 
SERVARI, QUA ET IN RE MECHANICA ABUTUNTUR. 
Complures Mathematici cum videant in quinque machinis vul 
garibus celeritatem et molem inter se compensari, generaliter vim 
motricem aestimant a quantitate motus, sive producto ex multipli 
catione corporis in celeritatem suam. Vel ut magis geometrice lo 
quar, vires duorum corporum (ejusdem speciei) in motum conci 
tatorum ac sua mole pariter ac motu agentium esse dicunt in 
ratione composita corporum seu molium et earum quas habent 
velocitatum. Itaque cum rationi consentaneum sit, eandem motri- 
cis potentiae summam in natura conservari, et neque imminui, 
quoniam videmus nullam vim ab uno corpore amitti, quin in aliud 
transferatur, neque augeri, quia vel ideo motus perpetuus mecha 
nicus nuspiam succedit, quod nulla machina ac proinde ne inte 
ger quidem mundus suam vim intendere potest sine novo externo 
impulsu; inde factum est, ut Cartesius, qui vim motricem et 
quantitatem motus pro re aequivalente habebat, pronuncia- 
verit eandem quantitatem motus a Deo in mundo conservari. 
Ego vero ut ostendam quantum inter haec duo intersit, sup 
pono primo, corpus cadens ex certa altitudine acquirere vim 
eousque rursus assurgendi, si directio ejus ita ferat nec quicquam