149 
I’vaverant, ut 
’bitam descri- 
notus, ut ra- 
ur temporibus 
em systematis 
mtiarum me 
avisset (quod 
rni satellites 
primariorum, 
ium veritatum 
at sympathia- 
lentem, tum 
mlia motuum 
ibus indagan- 
! causae gra- 
Jt, quod cor- 
l, et ideo si 
i in vorticem 
xcussa a me- 
i ipse diserte 
isuit, quam- 
ins, nec satis 
speciatim in 
esius, etsi 
i sum, quod 
ones reddere 
od non satis 
atem inventi 
c admirandis 
iares itineris 
tiones eadem 
i dudum sint 
id genus ab- 
guntur, cor- 
r; nihil aliud 
m coelestium 
a motibus aetheris, sive ut astronomice loquar, ab orbibus de 
ferentibus quidem, sed fluidis, oriantur. Haec sententia ve 
tustissima est, etsi neglecta: nam Leucippus Epicuro prior 
eam adeo expressit, ut in systemate formando ipsum adhibuerit 
divrjg (vorticis) nomen, et audivimus, quomodo Keplerus motu 
aquae in vorticem actae gravitatem adumbraverit. Et ex itinerario 
Mon conis ii discimus, jam tum Torri ce 11 i i fuisse sententiam 
(et ut suspicor, etiam Galilaei, cujus iste discipulus erat), to 
tum aetherem cum planetis motu Solis circa suum centrum acti 
circumagi, ut aqua a baculo in medio vasis quiescentis circa 
suum axem rotato, et ut paleas seu festucas aquae innatantes, 
sic astra medio propiora celerius circumire. Sed haec generaliora 
non difficulter in mentem veniunt. Nobis vero propositum est, 
ipsas motuum leges distinctius explicare, quod longe allioris in 
daginis esse res docebit. Et cum aliqua in eo genere nobis lux 
affulserit, et inquisitio commode admodum et naturaliter successisse 
videaLur, in eam spem erectus sum, veris motuum coelestium 
causis a nobis appropinquatum esse. 
1) Ut ergo rem ipsam aggrediamur, ante omnia demon 
strare potest, secundum naturae leges omnia corpora, quae 
in fluido lineam curvam describunt, ab ipsius fluidi 
motu agi. Omnia enim curvam describentia ab ea recedere co- 
nantur per rectam tangentem (ex natura motus), opporlet ergo 
esse quod coerceat. Nihil autem contiguum est nisi fluidum (ex 
hypothesi) et nullus conatus coercetur nisi a contiguo et moto (ex 
natura corporis), fluidum ergo ipsum in motu esse necesse est. 
2) Hinc sequitur, planetas moveri a suo aethere, 
seu habere orbes fluidos deferentes vel moventes. Omnium enim 
consensu lineas curvas describunt, nec possibile est phaenomena 
explicari, suppositis motibus rectilineis tantum. Itaque (per prae 
cedentem) moventur a fluido ambiente. Idem aliter demonstrari 
potest ex eo quod motus planetae non est aequabilis, seu aequa 
libus temporibus aequalia spatia describens. Unde etiam necesse 
est, ut a motu ambientis agatur. 
3) Circulationem voco Harmonicam, si velocitates 
circulandi, quae sunt in aliquo corpore, sint radiis seu distantiis 
a centro circulationis reciproce proportionales, vel (quod idem) si 
ea proportione decrescant velocitates circulandi circa centrum, in 
qua crescunt distantiae a centro, vel brevissime, si crescant velo-