| 02 Paralipomena in Yitellionem.
tam minutam picturam luce tam maligna' illustratam capiant. Contra si
laxes foramen, tanto quidem clarior et evidentior sed et tanto rudior et
confusior erit pictura. Itaque moderatum foramen oportet esse. Deinde
si paries a foramine multum distet, pictura quidem distinguetur exquisitius,
vanescente proportione foraminis ad distantiam: at hoc vicissim incommodi
sequitur, quod lucentis colores extenuantur longius, et visum tenuiores facti
imbecillius movent, quodque aer, qui est in camera, mixtus pulvisculis
profundius inclarescit et parietis picturam claritudine opprimit. Itaque
colores maligne ad parietem nimis distantem perveniunt, longe evidentius
papyrum albam feriunt et colorant a propinquo foramine. Idem tenendum
de aere et distantia forinseca. Nam etsi quis directe res remotas contem
pletur, color earum extenuatus imbecillius movet visum et tingitur caeruleo
copiosi aeris interjecti colore offuscaturque, sicque etiam in cameram pervenit.
Conducit et foris vallum quoddam quasi frontem opponere foramini,
ne coelum vel aer regionem parietis sibi objectam nimia claritate imbuat
sicque imbecilla juxta fortia posita delitescant, aut aer intus nimis clarescat
et colores in pariete diluat. Omnium clarissima erit pictura, si Sol res
repraesentandas illustraverit directe horizonti vicinus.
Foraminis conici importunitatem in crassiori muro rimis in utraque
muri superficie apertis declinabis, ita manebunt integrae fere muri superficies.
Expectat fortasse lector, ut J. B. Portam hic per reliqua artificia, quae
habet libro 17. Magiae sequar, sed hoc neque methodus nec institutum
meum fert.
Prop. VIII. Figura radii Solis vel Lunae plenae per fene
stram figurae angularis ingressi eousque, ut minor sit pro
portio fenestrae ad suam a pariete distantiam, quam Solis ad
suam, paulatim magis atque magis ad rotunditatem accedit,
quo longius a fenestra progreditur. Cum n. circularis luminaribus
figura sit, qua incurrunt in oculos, per sextam igitur patet propositum.
Itaque non est verum simpliciter, per angulares fenestras angularem ingressum
in progressu exquisite rotundum fieri. Defectus n. in sensum incurrit, si
accuratius inspicias. Quae falsa persuasio veterum ingenia tantopere torsit.
Porro ex iisdem principiis patet, si fenestra sit circularis, radium fore
circularem, si quadrangula ampla, radium non plane quadrangulum futurum,
sed obtusorum angulorum in circulum reductorum.
Prop. IX. Deficiente Sole deficiet et species illustrati parietis per
qualecunque foramen tam alte intromissa, ut minor sit fenestrae proportio
ad distantiam, quam Solis ad suam. Cum n. deliquium Solis consistat in
motu Lunae sub Solis corpore, quo motu a principio ad finem subinde alia
atque alia Solis species, lunata tamen semper seu corniculata exhibetur,
fiet quod in propositione septima didicimus, cujus huc quoque translata
valet demonstratio. Eodem modo depinguntur ad parietem et Lunae eclipses
ejusque phases noctu visae sed obscurius.
Prop. X. In specie vel radio Solis deficientis per fenestram
orbicularem legitime intromissa cornua non ut in coelo acuta,
sed in obtusum reducta apparent orbiculo fenestrae. Sit vera
species inversa Solis deficientis DACE qualis et quanta per centrum
fenestrae influit per corollarium tertiae, in cujus extremis D, E, C, A
scribantur circuli aequales fenestrae, DII, EG, CF, AB per secundam.