11*
Caput II.
163
Cum ergo per quintam necesse sit
confundi figuram lucentis acuminatam et
fenestrae rotundam, per corollarium vero
tertium ejusdem confusio haec circulo,
quatenus circulus, nihil de figurae simili
tudine detrahat, sed tantummodo pro
moveat terminos fenestrae D, E, C, A,
Fig. 52.
ut fiat IGKFBH, sola igitur cornua C, D m[ l <
acuminata manent in causa, circumducta
enim secundum circumferentiam figurae
fenestrae scribunt et ipsa talem circum
ferentiam HI, KF, uti prop, sexta patuit.
Prop. XI. Diameter Lunae in
hujusmodi radio minor apparet
quam foris in coelo. Manente figura
priori continuetur DAC segmentum, ejusque circuli centrum L connectatur
cum C, A, D. Continuetur etiam DEC segmentum per N, ejusque circuli
centrum A connectatur cum C, E, D punciis, et producatur in K, G, I.
Cum ergo DECA per corollarium tertiae sit exacta figura partis de Sole
deficiente residuae, cujnsmodi vere in coelo apparet, ideoque LA ad AE,
vel LD ad DA, vel LC ad CA, est vera proportio dimetientium Solis et
Lunae.
At vero cum IGKFBH sit ampliata undique semidiametro fenestrae
EG vel CK, duo ergo in idem concurrunt, primo AD, AE, AC semidiametri
Solis augentur, fiuntque AI, AG, AK. Quare (E. V, 8 ) major est pro
portio AI ad AL quam AD ad AL. Deinde LD, LA, LC semidiametri
Lunae minuuntur fiuntque LH, LB, LF item aequales, quia aequalia de
muntur. Quare major est proportio AD ad BL quam AD ad AL, major
autem fuit et AI ad AL quam AD ad AL, multo igitur major est AI
semidiameter Solis in radio ad BL semidiainetrum J) in radio quam AI)
semidiameter ® in coelo ad AL semidiainetrum in coelo. Haec inaequa- -
litas admodum est sensibilis, quia fenestra fere assumitur satis ampla.
Prop. XII. Digiti ecliptici pauciores apparent in radio quam
in coelo. Continuetur enim in schemate priori segmentum IGK per M.
Cum ergo EX ad NA sit proportio diametri Solis ad partem deficientem,
GM vero sit auctior quam EN duabus semidiainetris fenestrae, EG et NM,
minor est ergo proportio NA ad MG, quam NA ad NE. Sed NA aequalis
est MB, propterea quia AB et MN aequales, minor est ergo proportio MB
partis de radio deficientis ad MG diametrum radii quam NA partis de Sole
deficientis ad NE diametrum Solis: idque saepe quarta vel tertia parte,
pro amplitudine fenestrae.