342 
Astronomiae Pars Optica. 
tabellae, divisum a summo ad partes medias in gradus 90 singulos toti- 
demque utrinque ab imo. Aut si placet utere alia numerorum serie. Deinde 
tabella capiat in medio stylum brevissimum in centro seu sectione. Circa 
hunc volubilis aptetur rotula, in qua postmodum circellos ex puncto affixionis 
sumus descripturi. Ex altera parte rotulae promineat index, cujus extrema 
linea ex centro rotulae exeat, longitudine tanta, ut in circulum tabellae 
pertingat et rotulae conversione index in hoc circulo circumferatur. Quibus 
sic constructis dimetire omnia subtilissime, ut in meo instrumento feci. Ubi 
ad usum ventum erit, canali intus nigro iter tabellis interjectum vela, sic 
ut nuspiam luci pateat ingressus nisi per fenestellam superioris tabellae : 
instrumentum vero sic colloces, ut ea pars regulae, quae supra columellam 
est, cum canali et tabella foris sit extra scenam in aperto aere, reliquum 
intra in tenebris possitque libere converti. Et sit fenestra, quae regulam foras 
emittit in aerem, bene circumcirca communita contra lucem. 
Problema II. Diametrum Solis dimetiri instrumento. Id 
quidem per 8 . et 9. secundi capitis fieri in genere posset in quocunque radio, 
per fenestram quamcunque etiam quadratam intromisso; ceterum sensus hic 
mathematicam subtilitatem non sequuntur, sed (Cap. I, 29) extremitatem 
speciei, ad quas paucae de Sole particulae radiant, non comprehendunt prae 
claritate intermediarum speciei partium, ad quas radiant omnes Solis par 
ticulae. Hoc Tychonicis usu venit, dum radio quidem usi sunt, sed foramine 
quadrangulo et ampliori, quam ut plenaria intersectio fieri potuerit (Cap. II, 6 ). 
Disponatur itaque instrumentum et regula feratur in corpus Solis, quod 
fit duplici gyratione, altera regulae super columella, altera columellae et 
transtri super azimuthali quadrangulo. Sol itaque superiorem tabellam di 
recte feriens radios demittet per laminae fenestellam et canalem in scenam 
inque tabellam inferiorem, rotundamque creabit speciem superficiei illustra 
tae (Cap. II, 8 ). Ubi hanc speciem videris (radium appellabimus porro) 
cape primum circino ejus diametrum quam potes aptissime. Sed quia titu 
batio te impediet, dimidio ejus quod circino cepisti ex centro tabellae (quae 
est loco parietis) scribe circellum, eoque aliquem angustiorem exiguo - et 
rursum laxiorem, quotcunque tibi opus 
esse putaveris. Inde explora rursum 
quemnam ex descriptis circellis radius 
aequet. 
Sit ergo AB semidiameter fene 
stellae, AK semidiameter radii, et sint 
KC, BA aequales. Ergo AC (Cap. II, 6 ) 
est amplitudo speciei per unicum fene 
stellae punctum descensurae. Cum vero 
extremitates radii et corporis Solis iisdem 
rectis tangantur (nam per Cap. I, 4. 
lineae lucis rectae sunt), anguli igitur in 
puncto fenestellae imaginati sunt ad 
eundem verticem et aequales. Oculo 
igitur collocato loco fenestellae eodem 
angulo et AC infra et semidiameter Solis supra cernetur. 
Subtracta itaque AB vel CK semidiametro ex AK semidiametro radii, 
relinquetur AC, quae cum distantia tabellarum exhibet angulum visionis. 
Fig. 107.