Si arcus LE et SE per angulos 86° 7' et 3 o 53' et per LS = 29' 7" in tabula Kepleri
„parallactica“ quaesieris, invenies ad 86° in margine et 29 in fronte numerum 28' 56”, et
ad 3° in margine numerum 1' 31”, et cum sit a columna 29 ad 30 priori loco incrementum
ad 1' = 60“, competunt 7“ supra 29' totidem secunda , ergo 28' 56“ -(- 7“ = 29' 3“.
In posteriori loco crescit „area“ ait. 3° competens ad aream competentem altit. 4° per 30“,
ergo 53' competunt 27“, quae ad 1' 31“ addita, exhibent iterum 1' 58“, ut supra. Ex
hoc exemplo apparebit, compendium tabulae Kepleri paulo melius esse, quam cum adhibueris
logarithmos.
104) p. 369. In A MNV ad N rectángulo sunt MV = 46 u 11' et MN = 22° 31',
cos. MV
ergo = cos. VN = cos. 41° 27'! Jam dantur (ad inveniendas parallaxes) in
duo latera (1 et 55 , seu potius
oppositus (primum 41° 27', post
sin.
secundum
56° 4');
56° 4' %
= sin.
Kepleri tabulam 55,45)
quaesitarum parallaxium
__ .■ ~ , .. — sin. 51' 27“. Ceterum
55,4o 55,45
notandum est, recentiores astronomos alia ratione procedere. Si quis minus imbutus hujus
modi calculis plenius hanc methodum cognoscere velit, hunc delegamus ad eruditum opus
Wurmii, inscriptum : Anleitung zur Parallaxenrechnung. Tub. 1804.
EL
105) p. 370. A SLE plano proximum ad E rectangulum. Ergo = sin. ESL.
SL
37° 39'.
Hic numeros
Kepleri immutatos reliquimus. Irrepsisse'autem hic errorem typographicum et simul calculi
haud dubium est, cum paulo prius in editione prima legamus: „Junctis ergo 1' 51“, 7' 4“,
10' 22“, coacervatur summa 19' 2“. Correctam eam 1 imprimi curavimus 19' 23“, nam sub
finem probi. XXIV. deprehendimus latitudinem visam = 1' 57“, quae pro 1' 51“ duobus
aliis (7' 4“ latitudinis Lunae augmentum in boream, et 10' 22“ parallaxis a Sole) addita
prodit 19' 23“. Assumto vero errore typographico in summa 19' 2“ eoque correcto in
19' 22“, qualis lat. visa paulo infra (p. 371) occurrit, mutanda est parall. a © in 10' 27“
(1' 51“ -f- 7' 4“ -j- 10' 27“ = 19' 22“). Quantitate vero 19' 22“ adhibita calculus prodit
LSE = 37° 42'; assumta autem linea LE = 19' 23“ erit A ESL = 37“ 44'.
Jam pergit Keplerus: datis lateribus VN (41° 27') et SN (37° 59') in triangulo ad
N rectángulo, prodit
cot. VSN = cot. 41° 27' X sin. 37° 59'; A VSN = 55° 8'
A VSL = VSN — LSN = 55° 8' — 37° 39' = 17° 29' (observ. 22° 30')
A LSE = VSN — VSL = 55° 8' — 22° 30' = 32° 38' (37° 39').
Deinde, datis in A LSE ad E rectángulo SL = 31' 40“, A LSE = 32° 38' (37° 39')
computatur cot. SLE = cos. 31' 40“ X tg. 32° 38' (37° 39') ; A SLE = 57° 22' (52° 21')
Denique tg. SE = tg. 31' 40“ X cos. 32° 38' (37° 39'); SE = 26' 40“ (25' 4“)
prius : 29. 3
55' 43“ (54' 7“).
p. 371. Sine „tabula parallactica“ logarithmorum usu sic quaesita prodeunt:
10 — lg. 1150 = 6,9393022 = sin. 3'
10 — lg. 55 = 8,2596372 = sin. I o 2' 30“
Horiz. parall. Lunae a Sole = 62' 30“ — 3' = 59' 30“
lg. sin. 56° 4' = 9,9189146
lg. sin. 59' 30“ = 8,2382214
lg. sin. 49' 22“ = 8,1571360 („parall. latitudinis Lunae a Sole“)
visa lat. = 1' 57“
vera lat. =
Log. sin.
Log. sin.
lg. sin.
51' 19'
33° 56'
59' 30'
33' 13'
6° 17'
3' 38“
= 9,7468115
= 8,2382214
= 7,9850329 (parall. long.)
= 9,0391966 (352° 31' - 346° 14')
= 7,0242295 (K. 3' 37“)
29. 3
Vera dist. Lunae a Sole = 25'