De Calendario Gregoriano. 
7 
pto: Romani Calendarii 
lentis VIII. jussu edita, 
que tomis distributorum, 
ius in aciem progressus 
Lomani Apologia (Opera 
;icum atque ignotum, ex 
obscuritatem adversarii 
tantam haeretici homi- 
Itantem leniter clemen- 
nectit Clavius defensio- 
1 Maestlinus anno 1588 
iis adversus Ant. Posse- 
er Clavium defensionem 
ra diximus, Paduanum 
). Raschium (der neAv 
estlinus refutat), Fran- 
ssariam esse persuasum 
io Calendarii vere Gre- 
bi Cal. Mogunt. 1616), 
594). Hae contentiones 
procedebant. Lutherani 
icipere nolebant, partim 
auctores Calendarii ipsi 
m nemo posset negare, 
sia detrimenti quid ca 
tholicis tantum civitati- 
ustanam formulam am 
orum computatione ex- 
nutato, ut plenilunium 
computaretur. Eodem 
1701 pagi Helvetiorum 
sse. Si Kepleri conditionem 
is et nomina eorum inspexe- 
iepleri a nobis allata proba- 
ic re deprehendimus. Maest- 
queritur, quod occupationes 
) fuerint absolvendi scriptum 
i supra diximus „Defensionem 
n Maestlinum gravissimis in- 
ade Maestlino minus refutatio 
novum dixerat, a senatu Tu- 
ucem prodiisse videtur, forte 
ie ille ( 9 /i 9 Martio 1597) ipsi 
ora, quam meus partus 
totius Europae exspec- 
em in hanc mentionem 
et tua quinque corpora, 
cantem. Novi equidem, 
argumentis, quae non 
Clavi, neque cunei, imo ne tota quidem coeli machina solvet. Etiam illud 
alterum teneo firmiter: parum et minimum quid esse commoditatis ex correc 
tione (si maxime perfectam fingamus) paschatis, nihil omnino ex exemtione 
10 dierum sequutae, quo se venditare jure possit Gregorius contra J. Caesarem. 
Neque sum in illo inani metu, ne mundus eo usque duret, dum pascha in au 
tumnum et coelum in terram cadat. Quin imo hoc esse puto correctionem 
hanc ordini politico, quod quinta rota currui. Illud etiam cum theologis sentio: 
circumspiciendum fuisse non frustra, ne qua lateat anguis in herba. Neque 
me fugit politicum magistratus consilium, qui adversariorum ingenium cogni 
tum habet, et quantus sui tacitus apud illos contemtus ex receptione Calen 
darii secuturus sit, considerat. Mordet enim vel sola cogitatio victi pro 
positi. 
Haec cum ita teneam, in ceteris in magna sum haeresi. Quid enim agat 
Germaniae dimidium? Quamdiu dissidebit ab Europa reliqua? Fastos im 
mutavit Bavaria, Vindelicia, Austria, Styria, Bohemia, meditullium Germaniae, 
Episcopi universi, Hispania, Gallia, Italia, Hungaria, Polonia. Restant reges 
septentrionis, mari a nobis divisi. Facillimus nobis est aditus ad novationem, 
nulla amplior metuenda confusio. Quid exspectamus? Num ut Deus aliquis 
e machina prodiens omnes illos magistratus Evangelii luce illuminet? Esto, 
fiat ingens hoc regas. Num propterea speramus, illos projecturos correctionem 
semel susceptam? Jam ab annis 150 flagitarunt astronomi, ipse etiam Lu- 
therus auctoritatem politicam ad correctionem hanc 1 ). Multi multos descrip 
serunt modos; nescio an quisquam meliorem atque is ipse est, quem Papa 
instituit; quis porro meliorem (qui inveniri fortasse facile potest) audebit 
magistratui proponere? Jam enim una correctio facta est: alteram in exigua 
parte Europae nemo facile et sine turbis introducet. Retinenda igitur erit 
antiqua forma, aut Gregoriana suscipienda. Quid autem? Jam porro nostrates 
astronomi os compriment? querelas facessent, quas Regiomontanus, Pur- 
bachius, Maria, Pitatus, Stoflerus et duo elapsa secula usitarunt? Cum illi 
corrigere jusserint, nos jam prohibebimus? Alia, inquis, nostra sunt tempora, 
theologi enim juxta astronomos pugnant. Non indecorum erit astrologis dis 
suadere, quod religioni perniciosum erat futurum. Video haec ita dici posse. 
Verum si hoc metu liberi esse, si media reperire possimus, quibus abunde 
nobis cautum sit, quid tum adhuc differat astronomos, quo minus correctionem 
ad majorum suorum exemplum urgeant, et Gregorianam emendationem jam 
propagatam approbent; non quidem ut optimam, sed ut non omnino pessimam 
proximis praesertim seculis: nam remotiorum nos nullus tenet metus. 
Quid autem, ais, nos moveat, cur tandem manus demus, cum nulla teneant 
nostras partes incommoda? Primum jam aliquid hujus dixi. Astronomi non 
tantum ad utilitatem, sed etiam ad ordinem et pulchritudinem intenti sunt, 
natura quantitatum ita ferente. Nam si Deo mundum placuit ornare perfectis 
quantitatibus, cur non et astronomis aliqua etiam perfectio placeat in fastis? 
Deinde eadem concinnitas movere debebat principes, ut, quoniam omnino jam 
Christianus orbis suscepit emendationem, ipsi in re media non diutius ab eo 
dissideant. Faciet nempe ad publici status decentiam conformitas temporum. 
Sufficiat jam per annos viginti fere demonstrasse Papae libertatem suam. Jam 
is videt, posse nos et velle etiam, si nobis prosit, retinere antiquos fastos: 
quod autem emendemus ut ipse emendavit, non cogi sed ita bonum cen 
sere. 
Tertio etsi nihil adversi nobis hactenus hac de causa contigit: tamen in