280 
Epitomes Astronomiae 
Declinatio sept. 38° 28', sinus 62206. Sinus primus 99666, differentia 37460 (meri 
dianae sinum adderes.) 37460 : 18867 = 198548 est sinus -versus arcus 170° 13'. 41 ) 
Hic est igitur trianguli quaesitus angulus interior ad polum eclipticae, ostendens stel 
lam tanto arcu eclipticae distare retro a principio Cancri, id est in 9° 47' Capricorni (fere 
ut prius). 
Quomodo vicissim ex longitudine et latitudine inquiritur ascensio recta 
et declinatio stellaeP Eadem ratione, qua prius contrarium faciebamus, eaque 
etiam ipsa gemina. 1) Per tabulam anguli, tantum mutatis nominibus longi 
tudinis et latitudinis in ascensionem et declinationem, eclipticae in aequatorem 
et angulo inter eclipticam et circulum declinationis transmutato in angulum 
inter aequatorem et circulum latitudinis. Exempla cum stellis Canis infra se 
quentur. 
2) Sed ne confusio oriatur ex hoc diverso usu tabulae ejusdem, praestat 
uti altera via, quia generalis est et schemate eodem utitur. Nec pluribus opus 
est nisi exemplo unico. 
Ex maxima declinatione et latitudinis complemento. 
Quod majus 58° 57', compl. 31 l> 3'. 
Quod minus 23. 31 1 /^', idem 23. 31 */ 2 - 
82. 28 '/ 2 - Summae 54. 34V 2 sinus 81488 
Summa minor quadrante ergo compl. 7. 31V 2 . . . . , . . sinum 13096 subtrahe. 
Residuum 68392 
(Excessus sinum adderes) dimidium 34196 
Distet stella a principio Capricorni retro per 108° 48', id est 90° 0' 100000 
(Hic igitur est angulus ad et 18. 48 32227 
polum eclipticae.) Ejus sinus versus 132227 
Ergo sinum versum anguli duc in superius dimidium abjectis 5 ultimis, prodit 45216, 
sinns primus 81488, differentia 36272 est sinus arcus 21° 16', haec est declinatio stellae. 
Pro angulo ad polum seu differentia ascensionum rectarum. 
Angulus differentiae longitudinis 108° 48', vel ejus compl. ad semicirculum 71° 12'. 
Compl. latitudinis 58° 57. Summa 130° 9' major quadrante. Excessus 40° 9' sinus 64479. 
Differentiae 12° 15' compl. 77° 45' sinum 97723 adde. Summae 
162202 dimidium 81101 (summae quadrante minoris complementum requireret subtractionem). 
Compl. declinationis 68° 44' sinus 93190 dividat. Quotiens 87028 est sinus arcus 60° 
Haec igitur est differentia ascensionum rectarum stellae et 0° Capricorni, retro extendenda, 
quia etiam longitudo sumta est a 0° Capr. retro extensa, ut sit asc. recta stellae 209° 30 1 /./. 
Quorsum conducit, indagare loca fixarum secundum longitudinem ? Tres 
sunt potissimum utilitates hujus rei. Prima est in doctrinae sphaericae parte 
hactenus tradita, ut per observationem fixarum possimus scire, quota sit hora 
noctis, et per consequens totius coeli faciem ad quodvis momentum, erecto 
themate vel figura coeli, describere. Hac de causa fixarum loca inseruntur 
in rete astrolabii. Secunda est in doctrina theorica, ut per collationem pla 
netarum ad stellas fixas loca eorum scire possimus quovis momento, cognitis 
prius fixarum locis, per quas transeunt planetae. Nisi enim prius observati 
essent planetae, quibus locis consisterent ad certa quaedam tempora, rationes 
motus eorum non possent in apertum proferri. Tertius et potissimus usus hujus 
loci est iste: quia ortus occasusque siderum signant certas anni tempestates, 
his vero signis veteres agricolae et ex eorum traditionibus scriptores rei rusti 
cae nec non et medici, poetae et historici sunt usi, nec intelligi possunt sine 
hac doctrinae parte. 
An non sufficeret , stellas ad aequatorem referre ? Minime. Nam 1) aequa 
tor non est origine coelestis, sed terrestris tantum circulus, ut supra pluribus 
locis dictum. 2) Distantia fixarum ab aequatore seu declinationes earum suc