290
Epitomes Astronomiae
vero siderei metam nondum erimus assecuti. Secundo igitur, ad sciendam
metam anni naturalis seu tropici revertentem, locum Solis, ex veteri deprom-
tum ephemeride, quaere in nostrae aetatis ephemeride, et dies anni Juliani,
in qua illum invenisti, ratione tempestatis ejusdem comparanda erit cum die,
quam scriptor consignavit. Praevertet autem dies moderna vetustam in ordine
dierum Calendarii. Tempestas anni sic revertetur eadem, at non signum
idem. Sin autem tertio scire desideras, qua die Juliani et quo in eclipticae
gradu Sole versante hodie revertatur ejusdem sideris ortus vel occasus idem,
qui a scriptore est consignatus: per hodiernam igitur longitudinem et latitu
dinem stellae propositae quaere rursum gradum eclipticae, coorientem cum illa
hodie vel cooccidentem; qui quanto intervallo sequetur coorientem vel coocci-
dentem tempore scriptoris (sequetur enim), tanto fere intervallo locus Solis
in ecliptica hodie posterior erit loco ejusdem ad diem a scriptore signatum
sui seculi. Denique locus Solis sic inventus, si in ephemeride hujus
aetatis quaeratur, diem anni Juliani ostendet, comparandum cum die scrip
toris, ratione ejusdem sideris: tardius scilicet incidet hodie idem exortus in
anno Juliano.
Nullumne compendium suppetit operae tam operosae ? Quot dierum
differentiam a Calendario Juliano Sol faciat, id supra dictum est, in annis
sc. 1767 dierum 13 fere, qui dies 13 diei anni Juliani, retro ad seculum
Hipparchi extensi, constanti observatione possunt adjungi: non enim opus est
hic scrupulosiore computatione, nec curandum, quod in una parte anni propter
inaequalem motum Solis et progressum apogaei abundemus, in alia deficiamus
nonnihil, quod sane ad haec usque tempora perparum est.
At ortus occasusque siderum, ut sunt variarum specierum, sic etiam per
climata diversa perque declinationes suas a Sole minutas vel auctas hodie,
denique per loca eclipticae, longiorum hodie vel breviorum ascensionum obli
quarum, multum variantur, ut ita plus hic erroris in compendiis insit. Pos
sumus tamen et hic prope verum venire, additis pro Hipparchi seculo diebus
(ut supra) 12 ad diem in anno Romano, quo sideris cujusque ortus expressus
est. Ac cum incerta sit suspicio, quasi tropicus annus olim fuerit longior (de
quo libro VII.), nihil nocuerit, exemplo Tychonis Brahei secula nos inter et
Hipparchum pro amussi statuere proportionemque eandem ad intermedia adque
antiquiora tempora continuare per tabellam sequentem, in qua Ptolemaei qui
dem observationibus vis infertur in anni tropici columna; nam pro 11 ipsius
observata dant 12 1 / 2 . Sed de hoc libro VII.