PROGYMNASMATUM PRIMA PARS
17
xi, quin- 14
line ipfa,
m exa&a
ibufdam
ili parte, 5
ane prae-
ninutum
lis, iuxta
alteratio,
irfu inte- io
to labore
a & prae-
í non mi-
ibus Ma
leo vt ne 15
cognitum
olis, quae
e praeter-
t in Solis, 20
piam ha-
tudinem,
; circum
muni de-
obnoxia, 15
a Sole, in
:aret fen-
piius litu,
contingat
tius nulli, 30
res nobis
dab orato
i vtraque
ím etiam
nam, ne- 35
incidente
liquantu-
m exqui-
d diuerfa
ninimum 40
rum Alti-
haberem,
Labore,
Labore, Diligentia, & Sumtibus, inaeftimabilia. Cumque omnibus illis
idem prorfus adinueniBem, videlicet, Altitudinem Poli e Stellis circum-
polaribus deriuatam, excedere eam, quae per Solem in vtroque Solftitio
inuenitur, plus quaternis (vt dixi) fcrupulis: huius difcrepantiae caufam
5 non fine admiratione (fiquidem Obferuationis vitio eam fieri non poBe,
ob tot tantorumque Inftrumentorum confenfum fatis iam certus eram)
16 diligenter vndiquaque penfitanti, fuccurrebat || tandem, id ob refrac
tionem, quam Sol circa Solfiitium hybernum, cum nobis vix 11 gradibus
eleuatur, ingerit, euenire. Locus fiquidem eius, in tam decliui ad Hori-
io zontem fitu, refradle nobis apparens, altius eleuatur, quam reuera in
ipfo Coelo contingit, afiipulantibus hac in parte, non dubijs Opticae doc
trinae rationibus. Nihilominus tamen tantam in Sole refracftionem, quae
adeo euidens difcrimen inferret, vix fieri poBe, fufpicabar. Oporteret
enim Solem in Brumali fitu, per refracftionem 9 ad minimum fcrupulis
15 iufio altiorem confpici. Quapropter & aliud quoddam Inftrumentum
Armillare confieri feci, cuius Diameter eBet decem pedum, ita ordina
tum, vt axis eius exquifite axi Mundi correfponderet, & circumuoluta
Armilla, declinationem Solis atque Stellarum, etiam extra Meridia
num, in quouis fitu praecife depromeret. Huius beneficio fatis perfua-
20 debar, Solem reuera adeo magnam in decliui fitu admittere refradlio-
nem. Iuxta Solfiitium enim .¿Eftiuum, cum Sol in Altitudine maxima
ad Meridianum 571 proxime partium, nullam vel prorfus infenfibilem
patitur refradlionem, eius Declinationem, per eandem Armillam, tum
antemeridianis tum etiam pomeridianis temporibus, ab ortu vfque in
25 occafum conuoluta vna cum Sole Armilla, mane & vefperi, iuxta Al
titudinem 11 graduum (qualis fere hic efi in meridie ad Brumam) per-
fcrutatus, quantum nouena fcrupula proxime requirebant, iufio ma
iorem differentiam deprehendi: eadem fere menfura, qua in Solftitio
hyberno, altior nobis Sol, quam reuera efi, apparet. Cumque huius
30 rei aliquot continuis annis diligentem adhibuerim experientiam, in
refradliones Solis, iuxta decliuiorem fitum, culpam omnem, huius (de
17 qua dixi) di-||uerfitatis circa Poli Altitudinem, reijcere non amplius hae-
fitabam: praefertim, cum tanta iuxta ipfum Horizontem, nobis per idem
Armillare InfirumentumvifafitrefradHo, quae dimidium proxime gra-
35 dum adaequarit. Atque hinc etiam fit vt Sol quotidie citius oriri, & tar
dius occidere appareat, quam verus ipfius afcenfus & defcenfus exigit,
idque differentia fatis perceptibili, vtpote quae quatuor vel quinque
fcrupula attingat, imo interdum excedat, neque enim id ob vaporum
etiam Coelo fereniBimo circa Horizontem diuerfam denfitatem, fibi
40 femper fimile permanet.
Ex his infuper fequitur, Declinationem Solis maximam, ex eius Al
titudine meridiana in vtroque Solftitio etiam diligentiBime conquifita,
3 nequaquam
