PROGYMNASMATUM SECUNDA PARS
343
cenfeo) DoCtrinis etiam liberalibus eximiam operam vtplurimum na-
uarunt, familiaritatem pergratam contraxi. Prae caeteris vero cum duo
bus Fratribus HAINZELIIS, quorum vnus IOHANNES BAPTISTA
Septemuiratus Officio eminebat, alter PAVLVS appellatus, Conful
5 anniuerfarius erat, qui ambo Literis humanioribus egregie exculti,
Afironomico etiam fiudio plurimum deleCtabantur, praefertim Am-
pliBimus ille & DoCtiBimus Paulus Hainzelius, qui huic Arti impen-
fius, naturae quodam duCtu, addiCtus videbatur. Cum igitur nos inui-
cem fubinde per otium inuiferemus, atque de Studijs, quibus vtrinque
10 afficiebamur, conferremus, accidit vt delineanti fubdiuidentique mihi
in charta, quoddam Infirumentum, quo explorarem, quantam capaci-||
354 tatem requireret, vt fingulorum Minutorum denotationem difcrete ca
peret, ille in habitatione mea fuperueniret, & quid prae manibus habe
rem, fcifcitaretur. Re omni mox indicata, & Quadrante quem effinge-
15 bam, quantae magnitudinis foret, vt lingulis minutis aliquantula por
tione compraehendendis fufficeret, exponenti mihi, fimulque fuadenti,
vt tale quid in Artis commodum moliremur, annuebat ille fiatim, aui-
deque conditionem accepit. Vifus efi tamen nonnihil magnitudinem
adeo ingentem quam praedefiniebam, auerfari, quod multum opera-
20 rum atque impenfarum requireret. At ego illi expofui, nili tantae foret
capacitatis, non facile lingula minuta difcriminatim, vt eorum etiam
aliquotae particulae defignarentur, praebere, ideoque vfibus, praefertim
quantum ad Solis Obferuationes attinet, minus futurum idoneum,
(neque enim fubdiuifionem illam graduum tranfuerfalem tunc cogno-
25 ueram; fed faltem vulgari modo gradus ordine in fua minuta difiribue-
bam) Addens quoque nulli Labori aut Sumtui in tam eximio Opere
parcendum, cum multo plus horum in rebus viliBimis citoque tranf-
euntibus, inutilius impendatur. Haec vero proponebam, non quidem
prout tunc obiter in mentem venerant impraemeditata; fed multorum
30 Annorum inde a pueritia deliberatione perpenfa. Dudum enim co-
gnoueram puerilia illa Organa, quae vt plurimum ab Afironomiae cul
toribus in Germania tradantur, nihil prorfus, quod folide ad Siderum
indubitatam Obferuationem faceret, adferre fubfidij, & iam antea qua
drantes confiruxeram, trium vel quatuor cubitorum a Centro vfque
35 ad circumferentiam, fed ne hi quidem adhibita praefertim vulgari fub-
355 diuifionis modo, fubtilitati, quam || negotium hoc requirebat, fatisfacere
videbantur. Quin & ex Radij Afironomici tractatione, cuius vfus mihi
inde a 17 aetatis Anno familiaris erat, fatis fciebam, iitis paruis & ludi
cris Inftrumentis nihil egregij, & quod ad Artis reftitutionem impenfe
40 faciat, effici poBe. Totus igitur in hoc verfabar, vt Infirumentum aut
nullum, aut quam maximum conficeremus. Id enim mihi ipfi, fi ali
quando otium in vno loco aliquandiu commorandi concederetur, om
nino
