PROGYMNASMATUM TERTIA PARS
89
Mofes, nulla vnquam poft, miraculofe in Coelo extare poBe Corpora,
DEO fiue mediate fiue immediate id agente. Nunquam enim DEI de
curtata eft Manus atque Potentia, neque ipii Leges praefcriptae. Sic
etiam k principio Soli & Coelo motum indidit, quem perpetua neceBi-
5 tate, quoad durabit Mundi machina, conferuaret, vnaque Lumen in-
feparabile; nihilominus, Temporibus Iofuae Sol aliquandiu immotus
i conftitit; Ezechiae Iudae Regis retrogreBus eft; PaBionis CHRISTI Lu
men amilit. Atque haec omnia miraculofe praeter naturam fadla funt.
Non enim DEVS Stoicorum opinione Naturae legibus aftridhis eft,
10 tanquam Creator Creaturis, quod indecens eBet, fed potius res con
trario modo fe habet. Nec ob id omnis ornatus Mundi ab initio non
perferius fuiBet, aut Mundus iam nunc mutilus, ex quo defijt apparere
haec Stella. Neque enim erat illa de primigenis, quae ad ipiiBimum
Mundi ornatum requirebantur, fed afcititia & quali per accidens, vt &
15 adeBe fuo tempore, & ea etiam Mundus carere potuerit, nili quatenus
peculiari DEI coniilio, Oftenti loco, Mundo iam ad finem tendenti ex
hibenda foret, quod DEI Sapientis & Omnipotentis miraculum nimium
extenuant illi, & Veritati derogant, quicunque hanc Stellam Nouam
non fuiBe, praetendunt. Videmus in hoc inferiori Mundo non raro no-
20 uas prodire generationes, quae antea non fuerunt, rurfufque abfoluta
periodo, tranfire. Verba illa Ecclefiaftae, quod DEI omnia Opera per-
feuerent in perpetuum, fonant (quantum ad Creationem rerum attinet)
de ijs quae ab initio e nulla praeexiftente materia plafmata funt; haec
enim erunt perpetua & Mundo coaeua, nec tamen aeterna, ex quo ali-
25 quando caeperunt: non loquuntur de fecundarijs & miraculofis Operi
bus, ex materia aliqua praedefinita, de Nouo compotitis; Sed de his
alias vberius difputabimus, nec enim adhuc fatis decifum eft, an a DEO
ipfo immediate, an vero per media quaedam, ex aliqua praeexiftente
Coeli materia compotita fit haec Stella, quae res alterius erit loci: Ne-
30 que enim breuibus abfoluitur.
Rem fuifie Eruditis fummopere admirandam, quod nullam Stel
lam primse magnitudinis eo in loco unquam extitifie Jcirent, & quia
id, quod cernebant, Parallaxi carens, necefiario fupra Solem foret,
id retfte ait: Reuera enim res haec fumme admiranda fuit, & praeter
35 omnium hominum opinionem infolita. Neque enim Stellas primi ho
noris, vt ille vult, ab initio fua vifibili quantitate faltem attigit, fed &
eas plurimum exuperauit, adeo vt cum Veneris Iubare, de Magnitu
dine & Luminis fulgore certarit. Et omnino Parallaxeos expers erat,
multoque fupra Solem adeoque in O&auam Sphaeram exaltata. Et
40 qui Nouam eBe Stellam affirmarunt, id quod res erat, protulerunt.
Qui autem Cometam intra ipfum Coelum genitum, & propterea hoc
non eBe alterationis expers, voluerunt (inter quos fuit eius conter-
12 raneus
