340
ANNOTATIONES EDITORIS
mota esset, scriptor quidam Danus, J. S. Augustin (Om Forskiellen imellem
Tycho Brahe's og Picards Meridian af Uraniborg in Skrifter som udi det
Kibbenhavnske Selskab af Lærdoms og Videnskabers Elskere ere frem-
lagte og oplæste XII, Hauniæ 1779, pp. 191—216) rem penitus inquisivit. Ty-
chonem et Picardum in binis observationibus non ad easdem turres instru
menta direxisse demonstravit; nam cum Helsingoram observabat, Tycho
ædem S. Mariae respexerat, Picardus vero adversus turrim excelsiorem S. Olai,
quæ a. 1614 extructus erat, instrumentum direxerat; ac praeterea cum Lundae
aedes cathedralis duas turres haberet, meridionaliorem Tycho respexerat,
Picardus vero adversus punctum medium inter utramque instrumentum di
rexerat. Ita differentiae potiores expediri poterant; reliquae autem observa
tiones satis inter se congruerent, si meridianus Tychonis a vero puncto meri
dionali adversus orientem 14' aberrasse existimaretur. Hunc ipsum errorem
usque ad d. 2 m. Nov. a. 1586 Tychoni ignotam remansisse Augustinus opi
natus est; die enim 4 ita scripsit Tycho: »In nouo meridiano monstrabant
armillae 15 M. ante verum meridianum. Quare omnia tempora hactenus ob-
seruata vno minuto tardiora sunt debito, non tamen vbique vnius minuti est
differentia, quia non semper eodem modo se habuit; imo vix vbique dimidij«
(tom. XI p. 12). Et inter observationes Veneris d. 4: »Azimutha sunt ex noua
restitutione meridiani ante biduum facta«. Loquitur hic de armillis maximis
Stellæburgi, quarum in circulo horario ponendo error 15 minutorum com
missus esse videtur. Verba autem »in nouo meridiano« Tychonem nihil aliud
quam de recenti quadam correctione instrumentorum Stellæburgi agere osten
dunt, non de meridiano aliquo, qui inde ab anno 1579 ei constitisset. Quod la
tuit Schumacherum sicut etiam Delambrium, quocum ille summam commen
tarii Augustini communicaverat ( Connaissance des Terns pour Tan 1820 p.
385). Verum jam antea Delambre (»Méridienne d’Uranibourg«, in eadem ephe
meride anni 1816 p. 229 sqq.) meridianum Tychonis d. 19 m. Jun. a. 1583 »post
optime rectificata vtraque instrumenta Portat. & Murale« (tom. X p. 234) cor
rectum esse suspicatus erat. At nemini omnium horum virorum doctorum
nota fuit prior illa observationum series. Si ex hac praetermittimus observa
tiones Lundae et Helsingorae, mediam differentiam inter Tychonis et Picardi
observationes reperimus — 3' 15", quod illud certe manifestum reddit, in prima
serie nequaquam apparere errorem meridiani, qui 14' attingat. Hoc quidem
falsum esse demonstravimus, errorem illum omnibus instrumentis Tychonis
ab Uraniburgo condito usque in annum 1586 innatum fuisse, cum in decem
stellarum mensibus Februario et Martio a. 1582 observatarum azimuthis tri
ginta septem errorem reppererimus — 16" + 17" (cf. tom. I p. XXVII).
ad p. 294,19] Angulus 43° 50' differentia est azimuthorum Malmogiæ et Co
roniae; angulus autem inter Lundam et Coroniam non datur. Si praetermitti
mus 25° 30', summa angulorum est 363° 25'; itaque aut aliquo loco error est
circiter 3°, aut omnes anguli satis multum a vero recedunt.
