ASTRONOMIA INSTAURATAE MECHANICA 37
B' EXPLICATIO FABRICI ET
vsvs.
VIN & hic Quadrans e folido totaliter conftans Chalybe &
Quadrato infuper Chalybeo circundatus eadem praeftat at
que antecedens; imo adhuc fubtilius; cum magnitudine fu&
illum nonnihil excedat. Habet enim a centro ad circum
ferentiam ferme quinque cubitos, praeter Quadratum etiam
e folido conftans Chalybe, quod illum ambit. Ipfe vero Qua
drans ab e& parte, qu& diviiiones funt, Orichalcica lamind adeo affabre in
io dubius eft, ut quis hanc ferro conglutinatam putaret: idque propterea, quod
Orichalcum fubtiles diviiiones redtius fuftineat, quam Chalybs, utut fatis
levigatus fit, nec rubigini ita obnoxius. Subdividuntur autem iinguli Gradus,
non faltem in fingula minuta, fed & quodlibet horum in fex particulas; ita ut
dena repraefentet fecunda, idque peculiari ratione nobis alias ufitata. Qua-
15 dratum, quod Quadrantem circumit, Orichalco quidem non eft indubium, eo
quod rarior huius fit ufus, exhibente ipfo Quadrante fatis praecise id quod
quaeritur, & Quadrato fulciminis, & commodioris convolutionis grati& eum
compraehendente, etiamfi nullus eius alias foret ufus. Attamen & hoc in ipfo
Chalybe quam fubtiliBime divifum eft, noftra quoque peculiari ratione, ita
20 ut quodlibet eius laterum, quae circumferentiam Quadrantis ambiunt, tam
quod Horizontem DC quam Zenith BC refpicit, canonis finuum ultimum
numerum 6 Ziphrarum comprehendat; & regula a centro per totum planum
dubia, tam in Quadrante quam Quadrato altitudinem petitam inter obfer-
vandum demonftret: ifthic per Graduum aequalitatem; hic vero fecundum
25 finuum & Triangulorum rationem Geometricam, & nihilominus res utrobique
f in unum & idem redit. Per Quadrantem vero intelligitur AGME. Per Quadra
tum ABCD. Per Regulam APQ, quae etiam pinnacidium & dioptra apud P.
habet, tum quoque Cylindrum juxta centrum A, Eadem ratione prout in
prioribus. Poteft etiam pars Regulae PQ, quae Quadrantem excedit, in tan-
30 tum, ut Quadrati Angulum a centro remotiBimum attingat, addi vel adimi,
prout lubuerit. Porro habet hoc Inftrumentum fua quoque fuftentacula ac
contignationes fulcri & ftabilitatis loco, pauciora tamen quam antecedens,
iiquidem totum fit metallicum, & ne nimium horum pondere aggravetur,
cum & ipfae quali coftae per literas GHNO, & EKLM. decuBatim fe tranfe-
35 untes e folido confient Chalibe, totumque Quadratum una cum comprehenfo
Quadrante in fuo plano & jufta difpofitione, firmiter contineant. Quin & hic
Quadrans una cum fuo Quadrato columnae ferreae admodum robufiae juxta
XY affigitur, cum qu£ etiam commode & facillime in omnes Coeli partes
convolvitur.
