8S ŒUVRES DE FERMAT. -
esse reciproce proportio nalict ad astruendam quietem, non posset subsis
tere proportio gravis ad potentiam in plano inclinato, quam in Libello
suo (’) tradidit. Hoc perspicue demonstramus :
In prima figura (fig. 46), esto punctum in superficie telluris N,
centrum terræ H. Juncta NH, ducatur ANGF perpendicularis ipsi HN,
quam quidem ANGF ii qui sunt in puncto N vocant parallelam hori
zonti. Exponantur sphaerae quarum centra B, G, D, quae tangant rectam,
sive planum per ANGF, in punctis N, G, F.
Patet primum sphaeram B a minima potentia moveri, idque Dominus
de Roberval non diffitetur, et in puncto N collocatam manere, sed in
nullo alio totius plani puncto idem accidit.
Perficiatur figura, ut hic vides. Recta HG, connectens punctum con
tactus G et centrum terrae H, ad rectam CG facit angulum obtusum,
ideoque sphaera C ad partes GN movebitur. Idem de sphaera D. Sit igitur
potentia in Z retinens sphaeram C per motum rectae ANGF parallelum,
aut, quod idem est, per rectam ZG. Intelligatur vectis cujus centrum
fixum G; ducatur in HG perpendicularis GI.
Sphaerae C motus naturalis est per rectam CH; motus retinens per
GZ, ad quam perpendicularis est GC : ergo, ex suppositis Domini de
Roberval, est [reciproce]
ut recta GI ad rectam GC, ita potentia retinens in Z ad sphaeram C.