162
DE FORMIS SECUNDI GRADUS.
Quivis numerus'primus formae 8 n + 1 vel S ta —}— 3 in quadratum et quadratum
duplex decomponi potest et quidem unico tantum modo.
1 = 1 —J— 0, 3 = 1 + 2, 11 = 9 + 2, 17 = 9 + 8, 19=1 + 18, 41=9 + 32.
43 = 25 + 18, 59 = 9 + 50, 67 = 49 + 18, 73 = 1 + 72, 83 = 81 + 2,
89 = 81 + 8, 97 = 25 + 72 etc.
Etiam hoc theorema, uti plura similia, Eermatio innotuit: sed ili. La
Grange primus demonstrationem dedit, Suite des recherches d’Arithmétique, Nouv.
Mém. de l’Ac. de Berlin 177 5, p. 323 sqq. Multa ad idem argumentum pertinentia
iam ili. Euler absolverat, Specimen de usu observationum in mathesi pura Comm.
nov. Petr. T.VI p. 185 sqq. Sed demonstratio completa theorematis semper ipsius
industriam elusit, p. 220. Conf. etiam diss. in T. VIII (ad annos 17 60, 1761},
Supplementum quorundam theorematum arithmeticorum, sub fin.
III. Per methodum similem demonstratur, quemvis numerum, cuius resi
duum quadr. sit —3 , repraesentari posse aut per formam xx-\-?>yy, aut per
hanc 2xx-\~ 2xy + 2yy, ita ut valor ipsius x ad valorem ipsius y sit primus.
Quare quum — 3 sit residuum omnium numerorum primorum formae 3 n + l
(art. 119) manifestoque per formam 2xx-j- 2xy + 2 y y numeri pares tantum re
praesentari possint : eodem modo ut supra habetur theorema :
Quivis numerus primus formae 3n + 1 in quadratum et quadratum triplex de
componi potest, et quidem unico tantum modo.
1 = 1 + 0, 7 = 4 + 3, 13 = 1 + 12, 19 = 16 + 3, 31 =4 + 27, 37 = 25+ 12,
43 = 16 + 27, 61 =49 + 12, 67 = 64 + 3, 73 = 25 + 48 etc.
Demonstrationem huius theorematis ill. Euler primus tradidit in commen
tatione modo laudata, Comm. nov. Petr. T. VIII, p. 105 sqq.
Simili modo ulterius progredi et e.g. ostendere possemus, quemvis numerum
primum formae 20 n + 1, vel 20 n + 3 , vel 20 n + 7 , vel 20 n + 9 (quippe
quorum residuum —5) per alterutram formam xx-\- 5yy, 2xx-\- 2 xy + 3yy
repraesentari posse, et quidem numeros primos formae 20^+1 et 20w + 9 per
priorem, primos formae 20^+3, 20^ + 7 per posteriorem, nec non dupla pri
morum formae 20^+1, 20^+9 per formam 2xx-\-2xy-\-3yy, dupla pri
morum formae 20 n-\- 3, 20 n + 7 per formam xx-\-hyy: sed hanc propositio
nem infinitasque alias particulares quivis proprio marte ex praecedentibus et infra