82
SUPPLEMENTUM THEORIAE COMBINATIONIS OBSERVATIONUM
polygona formantur, in triangula per mensurationes non divisa. Sed de his rebus,
ab instituto praesenti nimis alienis, alia occasione fusius agemus. Silentio tamen
praeterire non possumus monitum, quod theoria nostra, si applicatio pura atque
rigorosa in votis est, supponit, quantitates per v, v, v" etc. designatas revera vel
immediate observatas esse, vel ex observationibus ita derivatas, ut inter se inde
pendentes maneant, vel saltem tales censeri possint. In praxi vulgari observan
tur anguli triangulorum ipsi, qui proin pro v, v, v" etc. accipi possunt; sed me
mores esse debemus, si forte systema insuper contineat triangula talia, quorum
anguli non sint immediate observati, sed prodeant tamquam summae vel differen
tiae angulorum revera observatorum, illos non inter observatorum numerum refe
rendos , sed in forma compositionis suae in calculis retinendos esse. Aliter vero
res se habebit in modo observandi ei simili, quem sequutus est clar. Struve
(Astronomische Nachrichten II, p. 431), ubi directiones singulorum laterum ab eo
dem vertice proficiscentium obtinentur per comparationem cum una eademque di
rectione arbitraria. Tunc scilicet hi ipsi anguli pro v, v, v"etc. accipiendi sunt,
quo pacto omnes anguli triangulorum in forma differentiarum se offerent, aequa
tionesque conditionales primi generis, quibus per rei naturam sponte satisfit, tam
quam superfluae cessabunt. Modus observationis, quem ipse sequutus sum in
dimensione triangulorum annis praecedentibus perfecta, differt quidem tum a
priore tum a posteriore modo, attamen respectu effectus posteriori aequiparari
potest, ita ut in singulis stationibus directiones laterum inde proficiscentium ab
initio quasi arbitrario numeratas pro quantitatibus v, v,* v" etc. accipere oporteat.
Duo iam exempla elaborabimus, alterum ad modum priorem, alterum ad poste
riorem pertinens.
23.
Exemplum primum nobis suppeditabit opus clar. de Krayenhof, Précis
historique des opérations trigonométriques faites en Hollande, et quidem compensa
tioni subiiciemus partem eam systematis triangulorum, quae inter noveni puncta
Harlingen, Sneek, Oldeboltpade, Ballum, Leeuwarden, Dockum, Drachten, Ooster-
wolde, Groningen continentur. Formantur inter haec puncta novem triangula in
opere illo per numeros 121, 122, 123, 124, 125, 127, 128, 131, 132 denotata, quo
rum anguli (a nobis indicibus praescriptis distincti) secundum tabulam p. 77—81
ita sunt observati:
