-7 
88 INTENSITAS VIS MAGNETICAE TERRESTRIS 
tus magneticus etiam absque perfecto aequilibrio inter illas vires durabilis esse num 1 
potest, si modo vires fortiores extraneae inde arceantur. Etiamsi caussa huius diano 
phaenomeni ignota sit, tamen eam ita imaginari licet, ac si partes ponderabiles tem n: 
corporis secundi generis motui fluidorum magneticorum cum ipsis iunctorum ali- liberi 
quod obstaculum frictioni simile opponant, quae resistentia in ferro molli vel 
nulla est, vel saltem perparva. loco v 
In disquisitione theoretica hi duo casus tractationem prorsus diversam re- Respe 
quirunt, sed in commentatione praesente de solis corporibus seeundi generis sermo ? tensiti 
erit; in experimentis, de quibus agemus, stabilitas status magnetici in singulis diis ai 
corporibus ad illa adhibitis erit suppositio fundamentalis, probeque proin caven- reduci 
dum est, ne inter experimenta alia corpora, quae hunc statum mutare possent, 
nimis prope accedant. 
Attamen exstat quaedam caussa mutationis, cui etiam corpora secundi ge 
neris obnoxia sunt, puta calor. Nimirum experientia docet, statum magneticum sempe 
corporis variari cum eius temperatura, caloremque auctum intensitatem magne- in pa: 
tismi debilitare, ita tamen , ut nisi corpus ultra modum calefactum fuerit, cum partic 
priori temperatura prior quoque status magneticus redeat. Haec dependentia per spectu 
experimenta idonea determinanda est, et si operationes ad idem experimentum tive ai 
pertinentes sub temperaturis inaequalibus institutae sunt, ante omnia ad eandem lectun 
temperaturam revocandae erunt. fatdm 
menta 
4. axium 
Independenter a viribus magneticis, quas corpora singularia satis sibi vi- riam, 
cina in se mutuo exercere videmus, alia vis in fluida magnetica agit, quam quum tumm 
ubique terrarum se manifestet, ipsi globo terrestri tribuimus, atque magnetis- tarum 
mum terrestrem vocamus. Duplici modo haec vis se exserit: corpora secundi ge- menti 
neris, in quibus magnetismus evolutus est, si in centro gravitatis sustinentur, ad adeoq 
directionem determinatam sollicitantur: contra in corporibus primi generis fluida 
magnetica per istam vim sponte separantur, quae separatio, si corpora figurae ido 
neae eliguntur atque in positione idonea collocantur, persensibilis reddi potest. Statui 
Utrumque phaenomenon explicatur, vim illam ita concipiendo, ut fluidum magne- \J(X2 
ticum boreale in quovis loco versus certam directionem propellat, australe vero 
aequali intensitate versus oppositam. Directio prior semper intelligitur, dum de ducat 
directione magnetismi terrestris loquimur, quae proin per inclinationem ad pia- axl ^