146
LIBER II. SECTIO I.
satisfieri posset. In tali itaque casu necessario quatuor longitudines geocéntricas
datas esse oportet, ut quatuor elementa incognita reliqua (excidentibus inclina
tione orbitae et longitudine nodi) determinare liceat. Etiamsi vero per principium
indiscernibilium haud expectandum sit, talem casum in rerum natura umquam
se oblaturum esse, tamen facile praesumitur, problema, quod in orbita cum plano
eclipticae omnino coincedente absolute indeterminatum fit, in orbitis 'perparum
ad eclipticam, inclinatis propter observationum praecisionem limitatam tantum
non indeterminatum manere debere, ubi vel levissimi observationum errores in
cognitarum determinationem penitus turbare valent. Quamobrem ut huic quoque
casui consulamus, alia sex data eligere oportebit: ad quem finem in Sectione se
cunda orbitam incognitam e quatuor observationibus determinare docebimus, qua
rum duae quidem completae sint, duae reliquae autem incompletae, latitudinibus
vel declinationibus deficientibus.
Denique quum omnes observationes nostrae propter instrumentorum sen
suumque imperfectionem non sint nisi approximationes ad veritatem, orbita, sex
tantum datis absolute necessariis superstructa, erroribus considerabilibus adhuc
obnoxia esse poterit. Quos ut quantum quidem licet extenuemus, summamque adeo
praecisionem possibilem attingamus, via alia non dabitur, nisi ut observationes
perfectissimas quam plurimas congeramus, elementaque ita perpoliamus, ut non
quidem his vel illis praecisione absoluta satisfaciant, sed cum cunctis quam optime
conspirent. Quonam pacto talem consensum, si nullibi absolutum tamen ubique
quam arctissimum, secundum principia calculi probabilitatis obtinere liceat, in
Sectione tertia ostendemus.
Hoc itaque modo determinatio orbitarum, quatenus corpora coelestia se
cundum leges Keplerí in ipsis moventur, ad omnem quae desiderari potest per
fectionem evecta erit. Ultimam quidem expolitionem tunc demum suscipere li
cebit, ubi etiam perturbationes, quas planetae reliqui motui inducunt, ad calcu
lum erunt revocatae: quarum rationem quomodo habere oporteat, quantum qui
dem ad institutum nostrum pertinere videbitur, in Sectione quarta breviter indi
cabimus.
116.
Antequam determinatio alicuius orbitae ex observationibus geocentricis sus
cipitur, his quaedam reductiones applicandae erunt, propter nutationem, prae-