150
LIBER H» SECTIO I.
alteramve incognitam satis commode eliminare liceret: sed quoniam nexus ille
complicatissimus est, hae aequationes maxime intractabilis evaderent; incognita
rum separatio talis, ut tandem aequatio unicum tantummodo continens prodeat,
generaliter loquendo *) pro impossibili haberi potest, multoque adeo minus pro
blematis solutionem integram per solas operationes directas absolvere licebit.
Sed ad duarum aequationum solutionem X — 0, Y = 0, in quibus duae
tantum incognitae cc, y intermixtae remanserunt, utique reducere licet problema
nostrum, et quidem variis modis. Haud equidem necesse est, ut x y y sint duo
ex elementis ipsis: esse poterunt quantitates qualicunque modo cum elementis con
nexae , si modo illis inventis elementa inde commode derivare licet. Praeterea
manifesto haud opus est, ut X, Y per functiones explicitas ipsarum x y y ex
hibeantur: sufficit, si cum illis per systema aequationum ita iunctae sunt, ut a
valoribus datis ipsarum x 1 y ad valores respondentes ipsarum X, Y descendere
in potestate sit.
120.
Quoniam itaque problematis natura reductionem ulteriorem non permittit,
quam ad duas aequationes, duas incognitas mixtim implicantes, rei summa primo
quidem in idonea harum incognitarum electione aequationumque adornatione ver
sabitur, ut tum X et Y 'quam simplicissime ab x, y pendeant, tum ex harum
valoribus inventis elementa ipsa quam commodissime demanent: dein vero cir
cumspiciendum erit, quo pacto incognitarum valores aequationibus satisfacientes
per operationes non nimis operosas eruere liceat. Quod si coecis quasi tentamini
bus tantum efficiendum esset, ingens sane ac vix tolerandus labor requireretur,
qualem fere nihilominus saepius susceperunt astronomi, qui cometarum orbitas
per methodum quam indirectam vocant determinaverunt: magnopere utique in
tali negotio labor sublevatur eo, quod in tentaminibus primis calculi crassiores
sufficiunt, donec ad valores approximatos incognitarum perventum fuerit. Quam
primum vero determinatio approximata iam habetur, rem tutis semper expeditis-
que methodis ad finem perducere licebit, quas antequam ulterius progrediamur
hic explicavisse iuvabit.
*) Quoties observationes ab invicem tam parum remotae sunt, ut temporum intervalla tamquam
quantitates infinite parvas tractare liceat, huiusmodi separatio utique succedit, totumque problema ad solu
tionem aequationis algebraicae septimi octavive gradus reducitur.