V
9®
id est motus sensibilis partium cujus causa non ap-
paret* Qualis est ebullitio, incalescentia, infrigidatio, odorum ^ uaI
quoque et colorum subita mutatio. Hujus rei manifesta ratio est.
Nam movens fluidum diu per easdem transiens vias, tandem ap
tissimas maxime ad transitum sui partes ibi collegit, quae liben-
ter ibi haerent et exclusis aliis motum quendam in se redeuntem &
in loco sibi diutino usu aptato tuentur, qui ipsius motus generalis a( j
in fluido ambiente toto existentis propago quaedam atque conse-
quentia est. Viis autem subito mutatis impediri illum motum q Uf
specialem necesse est de improviso, et impedimentum in ipsum ^iur
fluidum movens seu motum generalem refundi, quod tanta vi, a i;j s
quanta est perturbatio sive diminutio uniformitatis, in obstaculum mo t
pugnat. Unde intima quaedam commutatio nascitur cum tumultu, tian
cujus effectus ad nos usque pervenit. Hinc mirari non debemus ce ni
majorem saepe vim esse reactionis, quam pro mole corporis, quo- neC |
niara non corporis in quo fit reactio, sed fluidi ambientis potentiae n en
debetur. Ideo vis reactionis in composita ratione ex potentia e t <
fluidi ambientis sive motoris, et quantitate turbationis sive intro- f 0 rii
ductae difformitatis.
Propositio 20. cani
exp
Si duo corporum genera sufficienter miscean- a( jh
tur, unum in quo plurimum materiae crassioris, al- me]
terum in quo parum, post mixturam fiet distributio
quaedam tendens ad aequabilitatem; ea autem dis- e xe
tributio fit cum tumultu. Nam conatus generalis ad uni- rur
formitatem per prop. 5 causa est, cur materia aequabiliter distri- i n
buatur, ubi id fieri potest; potest autem cum locum nacta est,
nacta est autem mixtione. Nam cum ant«a unumquodque corpus no j
suis limitibus continebatur, quibus diutino motu liquidum ambiens
assueverat, nihil nisi aequivalens elabebatur vel illabebatur: itaque (j ei]
ubi crassa erant corpora, alia crassa succedebant, et subtilibus sub- ae g
tilia; nunc postquam mixtura hos motus liquidorum turbavit, rupta et
sunt vincula (quae ut dixi non alia erant, quam hi ipsi motus) et j_ an
materia per utrumque corpus diffunditur virtute conatus ad uni- j ntl
lormitatem; unde omnibus discussis et disjectis tumultus, qui de- au)
nique desinit in quietem, id est motum conspirantem et qualem- vo(
cunque uniformitatem: qualemcunque, inquam, non omnimodam: s ij_
hanc enim praecipitata in novum corpus coitio praevenire solet.