lOO
seu impenetrabilitas, extensio locum habere dicitur, quanquam fa- tum
tendum sit diffusionem illam continuam in colore, pondere, ducti- sisti
litate et similibus in speciem tantum homogeneis non nisi appa- prae
rentem esse neque in partibus utcunque parvis locum habere, so- gum
lamque adeo extensionem resistentiae quae per materiam diffun- ade(
ditur, hoc nomen apud rigidum examinatorem tueri. Ex his autem vis
patet, extensionem non esse absolutum quoddam praedicatum, sed porl
relativum ad id quod extenditur sive diffunditur, atque adeo a na- mer
tura cujus iit diffusio non magis divelli posse quam numerum a sint
re numerata. Et proinde illi qui Extensionem assumsere tanquam ita
aliquod attributum in corpore absolutum primitivum, indefinibile non
atque a.QQrjtov, defectu Analyseos peccavere et reapse ad quali
tates occultas confugerunt quas alioquin adeo contemnunt, tanquam P ien
extensio esset aliquid quod explicari non potest. ac t' (
Quaeritur jam quae sit illa natura cujus diffusio corpus con- nisi
stituil? Resistentiae quidem diffusione jam diximus materiam con- coll:
stitui; sed cum nostra sententia aliquid aliud in corpore sit quam ac* 1
materia, quaeritur in qua ejus natura consistat. Eam ergo dici- inte
mus non in alio posse consistere quam iv tw dvvaf.ux(jj seu • j ici1
principio mutationis et perseverantiae insito. Unde et doctrina riva
physica duarum scientiarum Mathematicarum quibus subordinata nnti
est principiis utitur, Geometriae et Dynamices, cujus posterioris sub
scientiae Elementa nondum hactenus satis tradita alicubi promisi. V1 1
Ipsa autem Geometria seu scientia extensionis rursus subordinatur se '
Arithmeticae, quia in extensione, ut supra dixi, repetitio est seu en11
multitudo; et Dynamice subordinatur Metaphysicae quae de causa ®nt
et effectu agit. sei1
Porro to dvvcc/.uxov seu potentia in corpore duplex est, se P
Passiva et Activa. Vis passiva proprie constituit Materiam seu Mas- su ^ 3
sam, Activa evT£le%eiav seu formam. Vis passiva est ipsa Re
sistentia, per quam corpus resistit non tantum penetrationi, sed et l )ra
motui, et per quam Jit, ut corpus aliud in locum ejus subire non 0011
possit nisi ipso cedente, ipsum vero non cedat nisi motu impel- P os
lentis nonnihil tardato, atque ita perseverare conetur in priore cre
statu non ita tantum ut sponte non inde discedat, sed ita etiam ten
ut mutanti repugnet. Itaque duo insunt Resistentiae sive Massae: aut<
primum Antilypia ut vocant seu impenetrabilitas, deinde resistentia
seu quod Keplerus vocat corporum inertiam naturalem quam et
Cartesius in Epistolis alicubi ex eo agnovit, ut scilicet novum mo- ^ 01
