107
B, ut AH ad AB, ex natura vectis. Idemque, quod in puncto H
fecimus, faciendo in puncto alio inter A et B quocunque, comple
bitur pro repraesentanda resistentia in fig. 2 quadratum BC, et pro
resistentia in fig. I triangulum ABK, illius quadrati dimidium. Ita
que pondus F, si ponatur huic resistentiae in fig. 1 praecise par,
ita ut quantulocunque pondere adjecto eam vincat, etiam ponderis
G (illi resistentiae in fig. 2 praecise paris) dimidium erit, seu po
tentia abrumpendi transverse erit dimidia (ostendemus mox
revera non esse dimidiam, sed tertiam partem) poten
tiae evellendi directe. Unde jam multae conclusiones practicae de
duci possunt.
Has autem aliasque id genus Galilaei sententias Paulus Wur-
zius, summis militiae honoribus rebusque gestis non ita pri
dem clarus idemque horum studiorum valde intelligens, experi
mentis compluribus sumtis examinare olim aggressus est, successu
quibusdam conclusionibus parum respondente, quemadmodum habeo
a Cl. Blondello in his aliisque studiis eximio, Serenissimi Delphini
nuper in Mathematicis Magistro et Academiae Architectonicae Di
rectore, qui idem argumentum excoluit et Wurzio familiaris fuit;
sed et Cl. Mariottus ex Academia Regia, de rebus opticis et me
chanicis praeclare meritus, experimentis factis comperit, pondus F
multo minus, quam voluit Galilaeus, ad abrumpendam trabem suf
ficere. Cujus causa nulla alia esse potest, quam quod is trabem
consideravit ut perfecte rigidam, quae uno momento tota abrum
patur, ubi resistentia ejus superata est, cum tamen omnia corpora,
quae nobis tractare datum est, nonnihil cedant antequam divelli
possint. Unde Cl. Mariottus hoc observans ingenioso calculo col
legit, pondus F esse circiter quartam partem ponderis G. Sed
cum inde data mihi esset occasio rem considerandi profundius et
ad leges Geometrarum exigendi, veras tandem proportiones erui,
demonstravique inter alia pondus F fore tertiam partem ponderis
G, et proinde firmitatem corporum rupturae resistentiam in sesqui
altera proportione minorem esse, quam voluit Galilaeus.
Quod ut intelligatur, ante omnia sciendum est, corpora duo
cohaerentia non statim uno momento a se invicem tota divelli,
quod judicari potest exemplo baculi qui flectitur antequam franga
tur, et exemplo chordae, quae extenditur antequam rumpatur, et
ipsa flexio baculi est quaedam extensio in convexa ejus superficie.
Nihilque tam rigidum esse, quin levi etiam impulsu flectatur non-
