L ¡¡¡¡¡¡I |j
orum mutari
nus tempora
itellecti con-
ld est quam
s considera-
ore est qua
la, adeoque
oensus, hoc
altitudinem
eritatum du-
;1 altitudinis
iine ulla ex-
ariabilitatem
ir omniaque
• sint paria,
st, nec cele-
motus seu
i mensuram
dmodum ex
i quisquam
ante objec-
e machinas
hoc enim
vera esset)
orere potius
am aliquam
ius existen-
quod ma-
1 longe ab-
mole datis
manentibus,
osentaneum
i praestaret
se nihil ad-
endi deter
am tempus
planorum
}ue in qua-
habentibus,
137
easdem vires acquirant vel exerant; imo, dum haec scribo, ele
gantia problematis motus, lineam descensoriam singularem
excogito, cujus ea est natura mirabilis, ut grave in ea
non accelerate, sed aequabiliter et isochrone sitdes-
censurum, hoc est ut descensus (in perpendiculari nimirum,
non ipsa linea descensoria sumti, seu quod idem est appropin
quationes ad planum horizontale) futuri sint temporibus proportio
nales, et grave tantum uno minuto quantum altero ad inferiora
progrediatur; cujus lineae naturam illis divinandam relinquo, qui
nimiae me confidentiae insimulabunt, quod aliquid Cartesianis ob
jicere et ipsam Cartesii (viri licet mea quoque confessione summi)
Geometriam imperfectionis accusare non dubitavi. Habebunt enim
hic ejus cultores exercendae artis suae analyticae materiam, prae
sertim cum non difficile sit problema et paucis peragi possit, si
ea analysi tractetur, cujus principia a me sunt publicata.
Porro praeter propositam supra naturae legem, quod
eadem servetur summa virium, aliam habeo non minus
generalem et rationi consentaneam, nempe eandem s em per in
summa servari quantitatem directionis sive in corpori
bus particularibus inter se communicantibus sive in tota natura,
hoc est si ducatur recta quaecunque pro arbitrio et propositis
corporibus solum inter se communicantibus quotcunque aestime
tur in rectis assumtae parallelis quantitas progressus in unam
partem detracta quantitate progressus in contrariam, reperietur
hanc differentiam semper manere eandem, adeoque naturam non
obstantibus corporum conflictibus, non interrupto tenore aequa
biliter prosequi scopum eundem, quem in toto, singulis partibus
in unum computatis, compensatione facta sibi proposuit, quippe
ipsamet sibi ipsi obstare atque impedimenta ponere non possit.
In universa autem natura omnia in aequilibrio sunt et respectu
plagarum quarumcunque totius universi parallelos conatus contra
rios inter se in summa perfecte aequales esse necesse est, dif
ferentia (nempe nulla) itidem semper eadem manente. Quod si
abesset illud aequilibrium universi, omnia aequabili tenore migra
rent continuo ad easdem partes, quod ratione caret, quoniam
spatium ubique sibi simile est, nec causa intelligi potest cur in
hanc potius plagam quam in contrariam sit eundum. In partibus
tamen universi varios aestus et quasi reciprocationes materiae esse,
dubium nullum est, salvo aequilibrio summae. Ut autem vis hu-