159
circulatio aetheris cujusque planetae harmonica, hoc est si orbis qu
planetae fluidus in innumeros orbes circulares concentricos exiguae On
crassitudinis cogitatione dividatur, quilibet suam habebit propriam pei
circulationem tanto velociorem proportione, quanto quisque erit qu
propior Soli. Sed hujus motus in aethere alias exactius red- est
detur ratio. pr
8) Itaque ponemus plane tam moveri motu duplici fin
seu composito ex circulatione harmonica orbis sui cis
fluidi deferentis e t motu paracentrico, quasi cujusdam de
gravitatis seu attractionis, hoc est impulsus versus Solem
seu plane tam primarium. Facit autem circulatio aetheris, cu
ut planeta circuletur harmonice, non velut motu proprio, sed quasi ci
tranquilla natatione in fluido deferente cujus motum sequitur, unde si®
nec impetum circulandi velociorem retinet, quem habuerat in orbe tu
inferiore seu propiore, sed eum elanguescentem, dum superiores tei
(majori velocitati quam suae resistentes) trajicit, continue deponit, pr
et sese orbi quem accedit insensibiliter accommodat. Yicissim dum fei
a superioribus ad inferiores tendit, impetum eorum accipit. Idque cr
eo facilius iit, quia ubi semel consensit planetae motus cum prae- pi
sentis orbis motu, postea a proximis parum differt. sii
9) Explicata circulatione harmonica, veniendum est ad Mo- bi
tum paracentricum planetarium, ortum eximpres- at
sione excussoria circulationis et attractione solari i 13
inter se compositis. Liceat autem appellare attractionem, li- ht
cet revera sit impulsus, utique enim Sol quadam ratione tanquam ci
magnes concipi potest; ipsae autem actiones magneticae a flui
dorum impulsibus haud dubie derivantur. Unde etiam vocabimus la
S oli ci tatio n em Gravitatis, concipiendo planetam tanquam Ci
grave tendens ad centrum, nempe Solem. Pendet autem species di
orbitae a speciali lege attractionis. Videamus igitur quae lex at- hi
trahendi lineam ellipticam faciat, idque ut consequamur, in Geo- ex
metriae adyta parumper ingrediamur necesse est. tr
10) Cum omne mobile a linea curva quam describit re- di
cedere conetur per Tangentem, licebit conatum hunc vocare G
excussorium, ut in motu fundae, cui aequalis requiritur vis, j a
quae mobile coercet, ne evagetur. Ilunc conatum metiri G
licebit perpendiculari ex puncto sequenti in tangen
tem puncti praecedentis inassignabiliter distantis.
Et cum linea est circularis, hanc vim celeberrimus Hugenius, ^