169
nostro demum et praecedenti aevo praesentius illuxit, ex quo re
pertum est, Ilypothesin quae primarios Planetas circa solem agit Dei
phaenomenis pulchre satisfacere. Haec mirifice illustrata sunt Ty- dir
chonis observationibus, quibus ille solito accuratioribus animum ad- cor
jecit primus, et orbium solidorum apparatum minime decorum ex exj:
coelo sustulit. Etsi autem ex Herculeis laboribus suis non satis a bs
fructus perceperit, partim praejudiciis quibusdam exclusus, partim poi
morte praeventus, divina tamen providentia lactum est, ut obser- ege
vationes ejus et molimina venerint in manus Viri incomparabilis, a r
cui fata servaverant ut ju r a poli rerum que fidem leges que fei
Deorum primus publicaret mortalibus. Ilie ergo invenit, quem- tus
libet planetam primarium orbitam describere ellipticam, in cujus al- ut
tero focorum sit Sol, ea lege motus, ut radiis e Sole ad planetam me
ductis, areae semper abscindantur temporibus proportionales. Idem act
deprehendit, plures planetas ejusdem systematis habere tempora mu
periodica in sesquiplicata ratione distantiarum mediarum a Sole, Ga’
mire profecte triumphaturus, si scivisset (quod praeclare Cassinus inn
notavit) etiam Jovis et Saturni satellites easdem leges servare re- gei
spectu suorum planetarum primariorum, quas isti erga Solem. Sed siti
tantarum tamque constantium veritatum causas dare nondum po- alti
tuit, tum quod Intelligentiis aut sympathiarum radiationibus inex- bis
plicatis haberet praepeditam mentem, tum quod nondum illius sui
tempore Geometria interior et Scientia motuum eo quo nunc pro- les
fecissent. Aperuit tamen et ralionibus indagandis aditum. Nam
ipsi primum indicium debetur usus physici ejus naturae legis, a dai
qua vel pendet gravitas vel saltem mirifice illustratur, quod cor- tur
pora rotata conantur a centro recedere per tangentem, et ideo si hal
in aqua festucae vel paleae innatent, rotato vase aqua in vorticem qu;
acta, festucis densior atque ideo fortius quam ipsae excussa a me- ad
dio, festucas versus centrum compellit, quemadmodum ipse diserte noi
duobus et amplius locis in Epitome Astronomiae exposuit, quan- Qu
quam adhuc subdubitabundus et suas ipse opes ignorans nec satis hal
conscius quanta inde sequerentur tum in Physica tum speciatim in sin
Astronomia. Sed his deinde egregie usus est Cartesius, etsi more Gr
suo autorem dissimularit. Miratus autem saepe sum, quod Carte- cai
sius legum coelestium a Replero inventarum rationes reddere ne tar
aggressus est quidem, quantum constat, sive quod non satis con- coi
ciliare posset cum suis placitis, sive quod felicitatem inventi igno- exi
raret nec putaret tam studiose a natura observari. coi