946 
hanc substitutionem; nam inter aequipollentia etiam mente tuto 
fieri substitutio potest. Quamquam etiam varias rationes excogi 
taverimus, quibus actu tam prope quam velis efficeretur, ut vis 
tota corporis A transferretur in corpus C, antea quiescens, sed 
quod nunc (ipso A ad quietem redacto) sit solum in motu positum. 
Unde fieret, ut pro pondere bilibri celeritatis ut 1 successura esset 
libra una celeritatis ut 2, si haec aequipollerent; unde absurdum 
oriri ostendimus. Neque ista sane inania sunt, aut in logomachiis 
consistunt, sed in machinis et motibus comparandis maximum 
usum habent. Nam si quis vim habeat ab aqua vel animalibus 
vel alia causa, per quam corpus grave centum librarum in motu con 
stanti conservetur, quo intra minuti temporis quartam partem ab 
solvere possit circulum horizontalem diametri triginta pedum; 
alius vero ejus loco eodem tempore duplum pondus nonnisi dimi 
dium circulum constanter absolvere praestet, minore impensa, idque 
tibi velut in lucrum imputet; deceptum te ac dimidia virium parte 
frustratum scito. Sed nunc fugatis erroribus, veras et sane admi 
randas Naturae leges paulo distinctius in Schediasmatis hujus parte 
secunda proponemus. 
XVI. 
SPECIMEN DYNAMICUM PRO ADMIRANDIS NATURAE LEGIRUS 
CIRCA CORPORUM VIRES ET MUTUAS ACTIONES DETEGEN 
DIS ET AD SUAS CAUSAS REVOCANDIS. 
Pars II. 
Natura corporis, imo substantiae in universum non satis 
cognita effecerat (quod jam attigimus) ut insignes quidem philo 
sophi nostri temporis, cum corporis notionem in sola extensione 
collocarent, ad Deum confugere cogerentur pro explicanda Unione 
inter Animam et Corpus, imo et communicatione corporum inter 
se. Nam fatendum est, impossibile esse ut Extensio nuda solas 
involvens Geometricas notiones actionis passionisque sit capax: ita 
que hoc unum superesse ipsis visum est, ut homine cogitante et 
brachium movere conante Deus velut ex pacto primaevo pro ipso