253
retur. Itaque firmitas quoque nisi per contrusionem ab ambiente
factam explicari non debet. Nam pressio sola rem non satis ex
plicat, quasi impediatur tantum discessus ipsius B ab ipso A, sed
intelligendum est, reapse a se invicem discedere, ab ambiente autem
unum ad aliud rursus impelli adeoque ex compositione duorum
motuum hanc conjunctionis conservationem produci. Itaque qui in
corporibus Tabulas quasdam sive laminas insensibiles concipiunt
(ad exemplum duorum marmorum politorum, quae sibi accurate
applicantur) quarum divulsio ob resistentiam ambientis difficulter
fit, et hinc explicant corporum duorum sensibilium firmitatem, etsi
persaepe verum dicant, cum tamen in laminis rursus aliquam fir
mitatem supponant, ultimam rationem firmitatis non reddunt. Ex
his quoque intelligi potest, cur magnorum quorundam Mathemati
corum sententiis quibusdam philosophicis hac in re stare non pos
sim, qui praeterquam quod vacuum spatium admittunt et ab at
tractione non abhorrere videntur, etiam motum habent pro re ab
soluta, idque ex circulatione indeque nata vi centrifuga probare
contendunt. Sed quoniam circulatio quoque non nisi ex rectili-
neorum motuum compositione nascitur, sequitur si salva est aequi-
pollentia Hypothesium in motibus rectilineis suppositis utcunque,
etiam in curvilineis salvam fore.
Intelligi etiam ex dictis potest, Motum communem
pluribus corporibus ipsorum inter se actiones
non mutare, quoniam celeritas qua sibi invicem appropin
quant, adeoque vis concursus qua in se invicem agunt, non
immutatur. Unde consequuntur praeclara experimenta quae re
tulit Gassendus in Epistolis de motu impresso a motore trans
lato, ut illis satisfaceret, qui ex motu projectorum quietem
globi terrae inferre posse sibi videbantur. Cum tamen cer
tum sit, si qui in magna navi (clausa si placet, vel certe ita
constituta, ut externa a vectoribus notari nequeant) ferantur, navis
autem magna licet celeritate, placide tamen sive aequabiliter mo
veatur, ipsos nullum habituros principium discernendi (ex iis sci
licet quae in navi contingunt) utrum navis quiescat an moveatur,
etiamsi forte pila in navi ludatur, alii ve motus exerceantur. Idque
nolandum est in eorum gratiam, qui non recte percepta Coperni-
canorum sententia credunt, secundum hos projecta ex terra in
aerem, ab aere cum tellure gyrante abripi, atque ita motum fundi
sequi, et perinde in terram recidere ac si haec quievisset; quod