487
tensis, uti nec Elastra tensa, quorum actio ad novum effectum pro
ducendum intercedit, causae primae nempe motui pilae initio dato
.
coexistere.
Axioma et Definitio 3. Effectus integer aequi-
valet causae plenae, adeoque non datur Motus perpe
tuus Mechanicus, sive Causa non potest producere
Effectum Activum, qui plus possit, quam ipsa causa,
sed nec Effectum integrum, qui minus possit, quam
ipsa causa. Etsi enim pars potentiae ab impedimentis absor
beatur, non destructa tamen, sed in impedimenta translata est,
quae in effectum integrum computantur. Et potentiae quan
titas in themate est, cujus mensura est quantitas al
terius thematis activi determinati, quae ipsi inest
themati priori potentiam habenti ejusve causae ple
nae aut effectui integro.
Effectum integrum aequivalere Causae plenae, propositio est
Metaphysicae sublimioris, quae non nudis vocabulis impenditur,
sed rerum universalia tractat. Hanc legem constantissime obser
vat Natura, et veritas ejus vel hinc intelligi potest, quod ea sub
lata nullus superest modus potentias aestimandi aut de Effec
tuum magnitudine statuendi ex causis.
Propositio 1.
Si quoddam Thema Activum constituatur ex plu
ribus Thematibus repetitis unicuidam Activo ge
mellis, erit potentia prioris Activi multipla poten
tiae posterioris Activi in ratione numeri repeti
tionum.
Nam Activum (repetitum) sumi potest pro mensura poten
tiae (per def. 3). Quantitas autem mensurati est ad mensuram, ut
numerus (repetitionum) ad unitatem.
Exempli causa, tres pulveris pyrii aeque conferti et per om
nia sinnles modioli triplam habent potentiam unius. Tres arcus
tensi gemelli inter se triplam unius arcus gemelli singulis vim
habent.
Propositio 2.
Si duo sint Themata Activa, quorum quodque ex
repetitis uni activo gemellis constituatur, erunt po- 1
tentiae inter se, ut numeri repetitionum.