Speyer 
Dioecesis semper exigua fuit, quatuor denique archidiaconatus amplectens. 
Pertinebant ad eam pagi quidam cis et ultra Rhenum fluvium siti, videlicet Spi- 
ragowe in sinistra ripa, ad archidiaconatum praepositi maioris ecclesiae pertinens; 
Ufgowe, Creichgowe, Wiringowe et pars Muzrachgowe in dextra Rheni ripa, com- 
plectentes archidiaconatus praepositorum ecclesiae s. Germani, s. Guidonis, 
8. Trinitatis sive Omnium sanctorum (cf. tabulam dioeceseos in: Mitteil. d. Hist. 
Ver. d. Pfalz XXVIII, 1907, et Zeitschr. f. d. Gesch. d. Oberrheins N. F. XLVI, 
1933, 494sq.). Usque ad a. 1803 episcopi suffragati erant archiepiscopis Mogun- 
tinis. Illo anno sublatus episcopatus a. 1817 restitutus et Bambergensi archiepis- 
copatui subiectus est, sed dioecesis extunc nihil nisi Palatinatum Bavaricum in 
sinistra Rheni ripa situm amplectitur (Remling Neuere Gesch. p. 66sqq.). 
Medii aevi temporibus ecclesia Spirensis regum Francorum imperatorumque 
favore vigebat. Iam cr. a. 653 Sigebertus III rex decimam fisci in pago Spiren. 
ecclesiae Nemetensi confirmavit (Hilgard Urk. p. 1 n. 1) et Childericus II a.664—2666 
immunitatis privilegium dedit (Hilgard Urk. p. 2 n. 2), quod Pippinus confirmavit 
(dep.), sicut testatur privilegium Karoli Magni a. 782 iul. 25 concessum (Mon. 
Germ. Dipl. Karol. I 194 n. 143). Anno 969 oct. 4 Otto I imp. ecclesiae Neme- 
tensi denuo immunitatem concessit (Mon. Germ. Dipl. I 520 n. 379). Sed 
praesertim imperatores e stirpe Salica exorti, qui in ecclesia maiori Spiren. sepulti 
sunt, ecclesiae favebant. Iam Konradus II praeter alia, quae ecclesiae Spiren. 
tradidit, abbatiam Svarzaham (Schwarzach, dioec. Strassburg) a. 1032 donavit 
(Mon. Germ. Dipl. IV 239 n. 180), quam quidem donationem et Heinricus III 
a. 1048 (Mon. Germ. Dipl. V 300 n. 226) et Heinricus IV imp. a. 1057 (St. 2547) 
confirmaverunt. Ab eodem Heinrico III imp. ecclesia Spiren. a. 1056 curtim 
Brüchsele (Bruchsal) cum foresto Luzhart accepit, quae donatio anno 1063 
ab Heinrico IV valde adaucta est (St. 2619; Remling Urkb. I 51). Qui rex plera- 
que bona ecclesiae Spiren. tradidit: a. 1065 ab eo abbatia s. Lamperti (St. 2681), 
eodem quoque die abbatia Lintburch (.Lémburg a. H.) ad ecclesiam Spiren. in 
proprium tradita est (St. 2680). Paucis annis post rex a. 1074 praedium Eschine- 
wage (Eschwege) cum abbatia monialium ibidem sita ecclesiae donavit (St. 2783) 
et iterum a. 1086 praeposituram Nuenburg in Wettereiba (Naumburg; St. 2875) 
et abbatiam Chuophungen (Kaufungen; St. 2876), anno 1087 monasterium 
Hornbach in pago Blisengowe (d?oec. Metz) ad altare s. Dei genitricis tradidit 
(St. 2887; 2946; 2974). Episcopi enim Spiren. semper a partibus imperatorum 
stabant, inter quos ille Heinricus I ep., quem Gregorius VII a. 1075 in synodo 
Romana suspendit (n. *70; cf. Meyer von Knonau Jahrb. II 483sq.; Remling 
Gesch. I 296—300), et Huzmannus (Remling Gesch. I 300—316) et Iohannes 
(Remling Gesch. I 317—334). Posterioribus quoque temporibus episcopi regum 
sive imperatorum aut cancellarii erant aut partibus eorum favebant. Quo 
factum est, ut summi pontifices ecclesiae Spiren. privilegia ante saec. XIII 
non concederent. 
Inter monasteria vel ecclesias dioeceseos hoc loco adnotanda sunt: ecclesia 
collegiata s. Iohannis a Konrado II imp. inchoata (Bóhmer Fontes rer. Germ. 
IV 332), postea vero s. Guidonis nominata, cum Heinricus III imp. a. 1047 
     
   
  
  
   
   
   
   
    
    
  
  
  
  
   
     
    
  
  
   
   
  
    
   
   
   
  
    
   
   
  
reli 
rer. 
quac 
Gen 
88— 
etia1 
lau 1 
copa 
lariu 
Gent 
code 
189; 
cont 
116 : 
quoc 
Ibide 
c£. R 
inch 
regu 
Dipl. 
Lud 
588; 
mort 
pauc 
habe 
923— 
eccle; 
magr 
rhein 
eccle: 
manr 
COpoi 
instit 
Adno 
Gene 
—32/ 
Speie 
et ne 
Frz. 
kapit 
alten