Konstanz
122
Mitte des 13. Jahrhunderts (Kóln 1908). — Berth. Heinemann Beitrügo zum Urkunden-
wesen der Bischófe von Konstanz (Diss. Berlin 1909). — Ulrich Zeller Bischof Salomo III.
von Konstanz, Abt von St. Gallen (Diss. Tübingen, Leipzig 1910). — Gebh. Steinhauser
Die Klosterpolitik der Grafen von Württemberg bis Ende des 15. Jahrh. in: Studien und
Mitteil. zur Gesch. des Benediktinerordens X X XIV (NF. III, 1913). — Joseph Riegel Bischof
Salomo I von Konstanz und seine Zeit in: Freiburger Diócesanarchiv XLII (NF. XV) (1914)
111—188. — Paul Diebolder Bischof Gebhard III von Konstanz 1084—1110 und der In-
vestiturstreit in der Schweiz in: Zeitschr. für Schweizer Kirchengesch. X (1916) 81— 101;
187—208. — Emil Góller Die Aufhebung des Bistums Konstanz und die Errichtung der
Erzdiózese Freiburg i. Br. in: F. Heilig Aus Freiburgs Vergangenheit und Gegenwart ? (Frei-
burg 1920) p. 67 —71.
Omnes fere rerum Constantiensium seriptores referunt, priscis tempori-
bus sedem episcopalem Alamanniae in civitate Vindonissa (W^ndi?sch) fuisse,
unde saeculo VI ex., civitate illa ab Alamannis destructa, in ecclesiam Con-
stantiensem translata sit. Sed neque de translatione neque de initiis Vindo-
nissensis et Constantiensis ecclesiarum aliquid certi constat. Vindonissenses
episcopi, quos novimus, Bubuleus a. 517 actis synodi Epaunensis subscripsit
(Mon. Germ. Concil. I 30; cf. Hauck ?: * I 330 not. 3), Grammatius synodis
in Arvernensi et Aurelianensi urbibus a. 535, a. 541 et a. 549 celebratis
interfuit (v. Reg. episc. Constantien. p. 1 n. 3—5 et Hauck l. c. p. 333 not. 7).
Constantiensium vero episcoporum series incipit a saeculo VI ex. aut VII in.;
legimus enim in Vita s. Galli, temporibus huius viri saneti ,,e vita migrasse
Gaudentium, Constantiae urbis episcopum'' (Reg. episc. Constantien. p. 3
n. 11). Has notitias scriptores connectere solebant, conicientes tunc trans-
lationem episcopatus factam esse. | Inter episcopos eminet Salomon III
(890—919), Caroli III et Arnulfi regum eapellanus et abbas monasterii
s. Galli, qui et eura regni et litterarum studio claruit, et Gebehardus III
(1084—1110), qui multos per annos legatione apostolica funetus est et
monasteria plurima artioris religionis et disciplinae regula constrinxit. De
eontroversiis, quae inter episcopos et monachos s. Galli vertebantur, suo
loco disseremus (v. St. Gallen). — A saeculo VIII ex. (cf. Hauck ?: * II 213)
usque ad saeculum XIX in. episcopi Moguntinensibus archiepiscopis ut
metropolitanis oboediebant. Anno vero 1827 episcopatu suppresso, dioecesis
divisa est: in regno Wirtembergensi episcopatus Rottenburgensis, in Magno
Dueatu Badensi archiepiscopatus Friburgensis erectus est, cui episcopi
Rottenburgensis, Maguntinus, Fuldensis, Limburgensis ut suffraganei
subiecti sunt; Helvetiae vero partes episcopatibus Basiliensi, Sangallensi
tunc erecto, Curiensi addictae sunt.
Dioecesis amplissima fuit; comprehendebat enim magnam Alamanniae
sive Sueviae partem, i. e. Helvetiam septemtrionalem et terras finitimas, quae
hodie in Wirtembergiae atque in Badeniae finibus sitae sunt; cuius terminos
Friderieus I a. 1155 in privilegio suo accurate circumscripsit (St. 3730;
ef. Simonsfeld Jahrbücher I 397 not. 380).
Praeter ecclesias, quas inferius adnotabimus, in Albini et Cencii Libro
censuum S. R. E. refertur sub Constantiensi episcopatu (ed. Fabre-Duchesne
1I 120; I 156):