Caput XI.
341
regulam, ne sese deserant Sole cadente; fissurasque utrobique eodem apta
tas, ipsumque quadratum sublime, ne regula depressa pavimento occurrat:
et in plano horizontis , quod columellae appensum perpendiculum facile in
dicabit. Neque sane universalis esse potest haec forma, nisi aut ex tran
stro et columella fiat quadratum geometricum, aut omnino quadrans adhibe
atur. Mihi tamen ad subita ista structura suffecit.
Jam ad regulam, cujus est praecipuus hoc loco usus. In ea itaque
metire certum spatium longitudinis a loco infibulationis deorsum, ne plus
quam est altitudo columellae: ibique crenas facias in utraque latitudinis
planitie perpendiculares longitudini: in capite regulae, quod erit supra, trans
axem, consimiles; circiter 12 pedes superas ab inferis distantes. Deinde
binas tabellas compares latitudine palmi aut paulo plus, longitudine, quae
ex latitudine et sua et regulae componatur, crassitie, quae in regulae crenas
apta sit exemtas in medio latitudinis ex altera longitudinis parte, ut fissu
rarum altitudo latitudinem aequet regulae, laxitas regulae crassitiem, quae
est post crenas factas, residua admordeat. Itaque tabellae in crenas im
missae et parallelae erunt et perpendiculares regulae in longum et latum.
Ducatur in utraque tabella linea per longitudinem, consurgens a medio fis
surae et crassitiei regulae, eique bisectae in puncto sectionis alia erigatur
ad perpendiculum per totam latitudinem tabellae ducta. Post in altera
tabella, quae superior futura, partes medias, in quibus erat rectarum sectio,
fenestra quadrangula duorum digitorum latitudine eximas, maneant vero in
margine fenestrae residua rectarum. In lamina vero aenea tenuissima bene
complanata nec contumaci binae lineae sese secent ad rectos: et sectione
centro circellus fiat pisi magnitudine, ut minor sit haec diameter ad distan
tiam tabellarum, quam diametri luminarium ad suas distantias (Cap. II, 6 ),
pertundaturque, ut foramen accurate circulare sit interque decussatas lineas
medium, latitudo laminae paulo major fenestella. Haec affigatur tabellae
perforatae, ut lineae in lineas quadrent et foramen in meditullio fenestellae
constituatur. In altera tabella, quae futura est inferior et planitie sursum
versa, ex centro sectione linearum describe circulum, quantum fert latitudo
Fig. 106.