446
In Opticam
Inest haec observatio W. Snellii libro saepius dicto: »Observationes
112) p. 382.
Hass.“ P. II, p. 31.
113) p. 383. Assumta Lunae diametro LA = 2, erit LF = 0,33333, et FA = 1,66667 ;
FH = KC =.VLF X AF = 0,74528. KA = 2AL + KC = 4,74528. Datis in
1 66667
A KAF ad A rectángulo FA et KA, prodit tg. FKA = ^ = 19° 21'.
114) p. 386. Omittentes hic, sicut in computationibus modo praecedentibus, iterum modum
exhibere, quo parallaxes sine Kepleri tabula facili calculo computari possint, haec tantum addi
mus, quae ad „parvi trianguli“ computationem pertinent. Triangulum est idem, quod schemate 144
24' 55"
literis LSE signatum est. Dantur in eo ad E rectángulo SL = 31,3' et LE = ^g,,
hinc
LE
SL
18' 57
17' 2
— sin. LSE = sin.
52°
57°
45'
3'
Porro SE = cos. LSE X SL
^Keplero: 2 1")’
15,15
115) p. 388. Tg. BAC == ^y 2 , Z. BAC — 150 12 '
40": AC =
_ 18,946'
“ 17,032'
15,15
sin. 15° 12' 40"’
AF summa semidiametrorum = 31' 40",
= 57,74' = 57' 44"; AG = V,AC = 28' 52
ergo cos. FAG = ^ = 0,91158, ^ FAG = 24° 16' 32".
FA 1900
116) p. 391. Numeri hujus tabellae hac ratione computantur: latera rectanguli AC
(Fig. 106) sunt divisa, BC in 2000, BA in 2400 partes aequales, ita ut AD = DB = 1200.
In observatione ipsa, cum AB nondum divisa esset, puncta in latere AB signavit Keplerus
quindecim, in quae regula DE in ipsis observationum quindecim momentis incidebat. Per
fecta postea divisione laterum quam diximus, comparabantur haec prius signata puncta cum
hac divisione et inventae sunt partes , ut tabella exhibet, primo momento = 751, secundo
= 1171 &c. Quibus numeris comparatis cum partibus laterum BC et AD, prodibant arcus
quaesiti: 2000 : 751 = cot. 20° 35', 2000 : 1171 == cot. 30° 21'; dein 1830 : 1200
== cot. 33° 15', 1613 : 1200 = cot. 36° 39' &c. Denique inventa declinatione instrumenti
partium 37V3» computatur arcus huic quantitati competens: 2000 : 37,333 = cot. 1° 4'.
Quare inventa hac declinatione emendantur prius inventi arcus subtrahendo 1° 4' a
singulis arcubus, ita ut v. g. primo momento justum deprehendatur azimuth = 20° 35'
— 1° 4' = 19° 31' et sic porro.
117) p. 392. Columnae quarta et quinta hujus tabellae computantur ex tribus
prioribus hunc in modum :
1) In triangulis rectangulis dantur hypotenusae et latera angulis quaesitis adjacentia,
illae = 5604, 5679 <fcc., haec = 5040, ergo = cos. 25° 56', = cos. 27° 27' &c.
5604 5679
2) In triangulis rectangulis dantur latera ad rectos angulos, altera = 5040, altera
= 2450, 2615 &c., quaeruntur anguli his oppositi.
= -ISS-**•«'*
Sexta columna, exhibens azimutha, computata est e complementis altitudinum, quas
quarta et quinta exhibent columnae, adhibitis temporibus quae sequens proponit tabella, nec
non data declinatione Solis — 22° 16', hunc in modum: in triangulo SYP (Fig. 144)
dantur: SV compl. ait., SP compl. declinationis Solis et VPS, angulus dato competens
sin. SP X sin. VPS
■; v. c.
tempori, ergo sin. SYP
SP == 67» 44' et VPS =
37‘Vu
= sin. 20° 18'. In secundo
== sin. 30° 19'; b) sin. SVP = —
arithmeticum inter 30° 19' et 30° 21
sin. VS
. 15 = 9» 26'
momento : a)
67° 44'
in primo momento : SV = 25° 56',
sin. 67° 44' X sin. 9° 26'
sin.
; ergo sin. SVP =
sin. SVP —
X sin. 14° 34'
sin. 25° 56'
67° 44' X sin. 14° 34'
sin. 27° 27'
30° 21'. Medium
sin. 27° 25'
dat 30° 20'. Hac ratione computatio absoluta est
usque ad momentum decimum. Inde ab undecimo autem temporibus datis momentorum 12,
13 et 15 addenda sunt bina minuta, a reliquis totidem subtrahenda. Septima denique columna
exhibet differentias azimuthorum, quae sexta hujus et tertia columna prioris tabellae habet.