680
De Stella Nova Serpentari
causa est, cur non possim hoc affirmare. Nam si quaeras rationem, cur
nostri ignes ita fulgurent, tam in foco quam in candelis et maxime in furnis
chymicorum dum metalla urunt, invenies id quod in fixis inveniri non debet,
ne illas olim cum nostris ignibus extinguamus. Pugna nempe existit cir
cumstantis humidi aeris aut efflati ex metallo spiritus cum igne siccissimo
et tenuissimo. Semper, qui locus igne occupatur, cum ab igne per vim
extenuetur, circumstantem aerem gravem levi per sese incumbentem in sese
rapit; semper ignis novas a materia vires adeptus, copia subvectus dispellit
aerem. Igitur et pabulo nutritur quantisper durat et a circumstante medio
impugnatur. Haec vero quomodo de fixis dici poterunt? aut quod ipsis
pabulum? quis aer inimicus? quae aetas? quando ullam ab bis sexies mille
annis desideravimus? Itaque sint ista exempla non substantiae sed luminis:
de fixis vero maneat sententia Scaligeri, vim inesse in corpore perenni,
adde et pellucido, luminis reciprocantis, analogon deflagrationi nostrarum
flammarum. Nostro vero sideri vel idem corpus vel eandem vim luminis
tribuemus, prout postea videbitur.
Expendamus vero et alteram causam scintillationis a motu ductam:
motu vero non translationis, quem Scaliger allegat, sed quem in adamante
ostendi, conversionis, qua partium et angulorum politi pellucidique corporis
alia post aliam explicetur. Ubi prima quidem causa non tollitur (lucem
enim sideri nulla rotatio conciliat) sed instruitur hac secunda ceu quodam
instrumento, ut et fulgura et colores varios, ipsa sese quiete continens, ex
plicare possit: si fortasse prius tanta motus varietas in perennis corporis
perenni facultate non satis aequis philosophorum sententiis excepta fuerit.
Et translationis quidem motum, qui Scaligero erat in animo, nihil ad scin
tillationem posse, ratione patet et experimento. Nam quid officiat radiis
motus diurnus, si is vel non est fixarum (de Copernici sententia) vel fixas
in tranquillo relinquit et quasi in capsa inclusas circumducit, de veteri
recepta sententia. Nam quod aer noster per hunc motum a coelo atteritur,
id fit infra Lunam. Itaque si quid posset hoc ad scintillationem, scintillaret
etiam Saturnus et Jupiter. Tum autem, quae consequentia ab attritu aeris
ad scintillationem? Videtur de soleis equorum ferreis loqui, cum in lapides
aut durissimam glaciem atteruntur. Experimenta vero testantur insuper,
non omnes fixas aequaliter scintillare, quamvis elevatione aequali super
horizontem, aequali etiam magnitudine. Itaque cum diurnus motus omnibus
aeque communis sit, non est idoneus ad efficiendam scintillationem.
At illa, quam ego dixi, singularum fixarum rotatio his omnibus nomi
nibus est potior. Nam et modum indicat scintillationis et colorum, quae
sunt pellucidis familiares, ut in Opticis ostendi; eumque modum ex ipsa
dispositione corporum stellarum deducit; tanto verisimilius, quod et colores
perpetuos illos, qui sunt aliis stellis alii, in hac ipsa dispositione corporis
stellae inesse necesse est, ut in Opticis probavi. Quare non metuo, ut
perpetua esse non possint corpora stellarum, si angulosa aut si intus
inaequaliter densa sunt, ut solent uniones, partibus aliis aliter pellucidi.
Nam et hostis illinc abest, qui vim inferat, et sunt nobis in hac Tellure
gemmae, si vim auferas, aeternae; et eae tamen partim maculosae, partim
fissae, partim nubilae.
Tum autem ipsa per se rotatio fixarum magna probabilitate, magnis
exemplis nititur. Sed exemplum solus Copernicus dedit hanc nostram
Tellurem; quae ut undiquaque Solis conspectu frui possit, rotatur in dies