682
De Stella Nova Serpentari!
quando maxima, et flagrantissimam : ubi magnitudine decrevit, scintillationem
quoque minuit.
Ultimo loco quartam Scaligeri pono; medii, puta aeris, habitum
alium atque alium, qui visus nostri respectu paria facit cum magnitudine.
Ventis enim perflantibus et humente aura, qualis fuit toto mense Octobri
anni 1604, fulgidissima sunt sidera et grandia, hoc est conspicua valde:
quare etiam eorum scintillatio : quod in Opticis putavi contingere ob con
tactum oculi, ut in lacrumantibus. Non mirum igitur, quod mense dicto
tantum prae se tulerit ardorem hoc sidus, cum esset per se magnum et
clarum, plus quam reliqua omnia. Sed alia ratione pugnat haec causa,
quod non haec tantum stella nova, sed et reliquae omnes, quae scintillant,
magis id praestant recens ortae, aut jam occasurae, cum promicant e
vaporibus, quam ubi paulo ante vel post ad medium coeli appulerint. Atque
haec causa fuit, cur Nova in occidente posita tantum repraesentaret exsul
tantium flammarum incendium. Ratio forte utrinque est eadem, non con
tactus oculi, sed profundior aer, limpidus tamen et perspicuus. Nam qua
parte is fumis obnubilatur, visui obstat, stellarum conspectum eripit, ferru
gineum Soli, rubentemve et huic et sideribus ceteris colorem inducit.
Solent etiam sidera utplurimum ab exortu colores projicere iridis: credo,
quia lumen objectu aqueae materiae (quae quantum densitatis, tautura habet
tenebrarum) diluitur. Tunc radiis per humores ingressis, quaecunque
causa ipsis inest sideribus, lumen coloribus imbuens, ejus effectus tanto
evidentius repraesentatur; quod ipsi per se humores seu media densa pellu
cida refractione adjuvante colores eosdem iridis procreant, ut videre est in
prismatibus crystallinis. Vide de his Optica mea passim; praecipue Cap. I.
Ut autem concludam hunc locum : etsi verum est, et clarissimam purissi-
mamque fuisse stellam, et majorem omnibus, et ut plurimum in occasu
circa horizontem conspectam humidissimo aere, nihil tamen potuissent omnes
hae causae conjunctae, nisi lumen ipsum in corpore stellae, motu vel facul
tatis internae vel corporis ipsius creberrimo, causas scintillationis et colorum
invenisset.
Caput XIX.
De Materia Novi Sideris.
Omnis de materia stellae disputatio ab iis dependet, quae hactenus
diximus. Cum enim in coelo nemo praesens affuerit: certe quidquid hic
oculis non consequimur, ad quos lumina stellarum quadam speciei propa
gatione delabuntur, id frustra nitimur indagare. Constat igitur ex dispu
tatione de lumine deque scintillatione, duorum alterum fuisse, aut flammam
aut corpus, sua constans materia. Si corpus fuit, aut igitur motum illum
palpitantem intra sese tenuit, ex cujus paroxysmis illa scintillatio emicuit,
aut ipsum per se pellucidum convolutione rapidissima rotatum fuit. Neu-
trobique res citra vitae cujusdam imaginem citraque ministerium informantis,
moventis vel vegetantis facultatis peragitur. Equidem faveo sententiae
primae, flammam fuisse, quia ut flamma consumta est, quasi deficiente ali-
