Excerpta ex Tabulis Rudolphinis.
581
nuspiam tamen ad formandam motus apparentis diversitatem concurrit, uti fit in 5 pla
netis. Pinxi igitur iter centri corporis Lunae in forma perfecti circuli, etsi id pro
prie loquendo est ellipsis, parumper a circulo deflectens introrsum, ut in ceteris;
eoque etiam tabula aequationum ex ellipsi computata est.
Quod attinet motum apogaei Lunae (apogaeum enim in Luna consideramus ut
in Sole, quod in ceteris quinque est aphelium), satis is est celer, si tarditatem respi-
ciamus apsidum in ceteris; revertitur enim ad eundem zodiaci locum post annos 8'/ 2 ,
ex quo est a quolibet digressus. Manente igitur eccentricitate AB, circellus a centro
B describitur circa Terrae centrum, plus quam duplo amplior maximo Terrae circulo,
et id secundum ordinem signorum a dextris sursum ad sinistram. Hujusmodi vero
circellos describent etiam reliquorum planetarum centra eccentricorum circa Solem,
si temporis spatium habitura sunt idoneum.
His praemissis transit Keplerus ad descriptionem tabularum, quae Lunae theoriae inser
viunt, et huic descriptioni haec adjungit: Hic locus admonet, ut quod supra (fol. 563) de
planetis omnibus dixi, abjectos a me esse circulos et orbes, regularitatemque motuum
circa centra quaedam, situs et intervalli constantis, relicta planetis orbita elliptica,
id jam Lunae motibus applicem. Cum enim tabulas aequationum Lunae, anomaliae
solutae, computaverim per ellipticam viam et areas triangulorum, ut in planetis cete
ris, quaeritur, quid me coegerit a circulari circuitu Lunae recedere, si, ut jam dixi,
non sentitur in ea deflexio illa centri globi a circuli perfectione introrsum? Causas
igitur duas trado: prima est, quia altera inaequalitas menstrua, de qua posterius agen
dum, tota causis naturalibus efficitur, sine circulis propriis; magna itaque praesumtio
fuit etiam de bac anomalia soluta. Altera causa, quia reliquorum planetarum motus
exemplum etiam Lunae praeiverunt, et quia causae eorum physicae sic sunt com
paratae, ut verisimile non sit, siquidem eae regnant in ceterorum motibus, non itidem
regnare in lunaribus; praesertim cum aequipollentia diversarum Lunae hypothesium
in salvandis liujus primae inaequalitatis apparentiis intra omnem sensus observandi que
subtilitatem consistat. Ptolemaeus quidem epicyclum posuit in concentrico, testatus
illum paria facere eccentrico simplici, cujus eccentricitas sit aequalis semidiametro
epicycli, qualem eccentricum et in Sole posuerat. Copernicus epicyclum eundem
retinuit, quod primam hanc Lunae anomaliam attinet. Cum vero Tycho Braheus
videret, nimiam esse hanc eccentricitatem, nimiam epicycli diametrum, nec conciliari
cum parallaxibus et umbrae diametrorum varietatibus, consilium cepit tale, quale
Ptolemaeus in eccentricis planetarum ceterorum. Sed quia in iis Ptolemaeus centrum
posuerat aliud eccentricitatis duplicis, circa quod regularis esset incessus planetae,
eoque totus eccentricus, ut supra dictum, circa proprium centrum inaequalis per di
versa tempora motus sentiebatur, idque incommodum Copernicus in planetis effugerat
duplicatione sui epicycli, quem pro eccentrico amplexus erat: hic Tycho, Copernico
magis addictus, etiam in Luna duplicavit hujus primae et solutae inaequalitatis epi
cyclum, quorsum in Luna nondum adspiraverat Copernicus. Post Tychonem ego,
causas non in epicyclos, sed in rationes vectis et librae naturales referendas statuens,
quibus planetae iter ellipticum efficeretur, easdem etiam in Luna statui.
Oritur et quinta hypothesis P. Alberti Curtii S. J., amici mei Uranici,
pulcherrimi ea ingenii; quae cum libram mihi relinquat, ad formandum iter ellipticum,
vectem tamen eripit: aream sc. trianguli transfert in punctum aequatorium Ptolemai-
cum, focorum ellipsis alterum, circa quod anomalia media aequalibus ordinetur angu
lis, sed quae in effectu longitudinis, quam hic spectamus, cum aequante Ptolemaico
penitus coincidit.
En ergo typum omnium et in ejus arearum aequationibus in Luna quidem
propinquitatem numerorum inopinabilem:
