PROGYMNASMATUM SECUNDA PARS
quae in circumferentia faltem 5400 Germanica vel nofiratia contineat
miliaria, Semidiametro eius vix 900 miliarium exiftente, ex hac ipfa
tamen Semidiametro nobis Corporum Cœleftium, quae non fupra mo
dum elongantur, difiantiam praefinire facultatem largitur.
Cum enim res aliqua in fublimi polita, fi e fuperficie Terrae atque
Centro eius fimul collineari intelligatur, non eundem vtrobique fub
Oifiaua Sphaera monftret locum; Sed hae duae || lineae vifuales fe inui-
cem interfecantes, Angulum quendam efficient, afpe&us inter fuper-
ficiem & Centrum Terrae diuerfitatem (quam Parallaxin Graeci vo
cant) exhibentem, qui quo maior fuerit, eo res vifa Terris propior
accedit, quo vero minor, eo plus remouetur, donec Angulo hoc, per
exilitatem prorfus euanefcente, immenfa atque improportionalis red
datur diftantia, quod in Odaua Sphaera inter Stellas Fixas abfolute
contingit. Eas enim quantum a nobis remoueantur e Terrae Semidia
metro colligere, cum tota illic non obtineat incurrentem fenfibus magni
tudinem, imponibile eft; eBe tamen eas fupra Saturni Reuolutiones, qui
quantum diftet ex motuum legibus cognofcere datur, fatis confiat.
Licet vero haec Parallaxium Difiantiarumque menfuratio, in tribus
fuperioribus Planetis vix locum inueniat, ob ingentem eorum a Terris
remotionem; quae diuerfitatem hanc admodum exiguam reddit, prae-
fertim in Saturno, vbi tertiam minuti partem vix fuperat, attamen ad
hibito exaéliBimo Infirumento, quod aliquotas minuti partes fubtiliter
dirimit, & has Parallaxes, quoad fieri poteft, experiri licebit; praefertim
in Marte, quando Acronychius efi, cuius ego Parallaxes aliquoties
circa id Temporis diligenter & praecife demenfus fum, quo confiaret,
an pernox fadtus Terrae ipfo Sole propius admoueretur, prout pofiu-
lat Coperniana tum etiam nofira Hypothefis, qua re conuenientiore
loco, quid inuenerim, manifefiabo.
Jn Sole autem Parallaxes illae non admodûm funt imperceptibiles,
cum terna minuta iuxta Horizontem compleant. Quamuis in hoc eius
a Terra diftantia per Eclipfes Luna-||res promtius & tutius concernatur,
vt ab Artificibus fadlitatum efi; atque hinc potius eius viceverfa deri-
uentur Parallaxes, quas cum obferuatis congruere, mea me faepenu-
mero docuerunt Infirumenta.
Sic neque in Mercurio & Venere, quando Terris appropinquant, id
attentare prorfus fuperuacaneum eBet, nifi tunc admodûm Soli pro
pinqui, huic animaduerfioni commoditatem praecluderent.
Jn Luna autem omnium maxime notabilis eft Parallaxeos infinuatio,
eo quod haec Terris citima ad eius Semidiametrum valde perceptibilem
obtineat remotionis proportionem, adeo vt Parallaxes nonnunquam
integro gradu maiores admittat, vt poftea per experimentationem pro
babimus.
Nos
