PROGYMNASMATUM TERTIA PARS
103
>nem
; Tri-
^ngu-
ldine
n (ut 5
ße in
com-
a in
ieris, 587
Bum
>ufue
luius
LC to
mi in 15
aere-
irum
çqui-
iftra- 20
mus,
ouae
et in
tole-
lfina 25
eros
mo-
lene-
iabo
:rua- 30
;ant.
tiam
lam,
dum
liiite 35
dine
tella
ft; &
DCUS
ique 40
n 62
c de
lern,
45
>exi-
pro-
nec
îræ,
588 DE SITV EIVS, QVO AD MVNDI DIAMETRVM, ET DISTAN
TIA A TERRA CENTRO VNIVERSI.
Arduum eft, fubtilique indiget ingenio, Stellarum a nobis indagare remo
tionem, propter incredibilem earum a Terra diftantiam: nec ulla ratione com-
5 modius & certius id praeftari poteft, quam per Parallaxeos, ii quam habent
menfurationem. Si enim Stella aliqua Horizonti uicina, alio in loco cernatur,
qu&m ubi altiBima uertici appropinquat, neceBarium eft, eam reperiri in ali
quo Orbe, refpedlu cuius, Terra feniibilem habeat magnitudinem. Quam uero
longe remoueatur didlus Orbis, Parallaxeos quantitas Semidiametro Terrae
io collata, manifeftabit. Sin uero Stella tam iuxta Horizontem, quam uerticem,
in eodem primi mobilis pundlo fpedtetur, non dubium eft, eam, uel in Odlaua
Sphaera, uel non longe infra, in Orbe, cuius refpedlu tota Terra pundti uicem
gerat, locum obtinere.
Vt igitur nobis ea ratione innotefceret, utrum haec Stella in Elementari
15 Regione, an uerd inter Coeleftes Orbes exifteret, qualemque ab ipfa Terra
haberet diftantiam, indagauimus, num ullam, & quantam haberet Parallaxin,
idque hoc modo. Interuallum huius & Schedir CaBiopeae (eo quod haec Stella
fere cum Noua, Meridianum una obtineat) obferuaui cum uertici proxima
eBet, tantum gradibus fex ab ipfo Zenith remota (ideoque nullam, etiam Terrae
20 propinqua in eo loco induceret Parallaxin, fed locus eius uifus & uerus in
unum pundlum, propter fere coincidentes a Terrae centro & fuperficie lineas,
unitur). Idem praeftiti cum longiBime a Zenith remota, Horizonti proxima
eBet: & utrobique eandem praecife a didla Fixa inueni diftantiam, nullo mi
nuto uariatam, partium uidelicet 7, & 55 min. Idemque per alias Stellas mul-
25 tiplici fadta Obferuatione expertus fum: unde hanc Nouam nullam habere
afpedlus diueriitatem, etiam Horizonti uicinam, concludo. Alias enim in mi
nima fua Altitudine longius remota fuiBet a praenominata Stella in pedtore
CaBiopeae, quam maxima. Quapropter non in Elementari Regione infra Lu
nam, fed longe fupra, in Orbe, cuius refpedlu, Terra feniibilem non obtineat
30 magnitudinem, collocari hanc Stellam neceBarium erit. Si enim in fuprema
Aeris Regione, infra concauam Sphaerae Lunaris Regionem eBet, feniibilem
induxiBet in Circulo Altitudinis uariationem, Horizonti proxima, ab eo loco
quem obtinebat uertici uicina. Defcribatur enim certioris Demonftrationis
caufa, Circulus, Meridianum, praecipuum uerticalem extimi Coeli, in quo loca
35 omnium Stellarum confiderantur, repraefentans, qui iit CBDE, cuius cen
trum A: Diameter uero BE uerticem, CD Horizontem deiignet: iit infuper
eodem centro defcriptus Circulus MKL, qui Terreni Orbis circumferentiam
denotet. Inter hos, alius iignetur Circulus GHFI, qui infimum Sphaerae Lunae
& Terrae proximum repraefentet ambitum, in quo Stellam hanc exiftere finga-
40 mus: iitque primum in maxima fua Altitudine iuxta pundlum G: Manifeftum
eft quod careat omni diueriitate afpedlus. Ambae enim lineae a centro Terrae,
& oculo in eius fuperficie conftituto edudtae, in unum eundemque primi mo
bilis Circuli, uidelicet CBDE cadent locum, in pundlum videlicet B, uel prope,
fi Stella non fit praecife in G. Haec enim 6 gradibus a uertice remouetur, cum
45 nobis altiBima fit, qui tamen nullam feniibilem inducunt uariationem ab ipfo
uertice. Conftituatur uero haec Stella in eodem Circulo GHFI, in minima fua
Altitudine, idque in pundlo O, neceBarium erit eam in alio loco extremi Cir
culi uideri, ii oculus conftituatur in K fuperficie Terrae, quam ii in A eiufdem
centro. Dudlis enim lineis a K fuperficie, & a centro A, per O locum Stellae,
DE
m