264
ASTRONOMIAE INSTAURATA
At cum ad Principem eximie in rebus Afironomicis verfatum, & Ob-
feruationum Caeleftium diutino vfu apprime peritum, cauBam hanc
detulerit, fatis fuperque ab ipiis IlluflriBimi Principis Obferuationibus
circa initium Cap. 8 denotatis, fe toto Caelo aberraBe, redarguitur;
quemadmodum ex ijs, quae ibidem, quo ad Parallaxeos enucleationem 5
adiunximus, liquido conflat.
Vt vero huius Nolthij Placita penitius difquirantur, atque fub iufla
trutina librentur, quid in eodem Scripto, Germanico idiomate edito,
quod odo Capitibus complexus efl, aflruat, examini, eo ordine quo fe
lingula infequuntur, fubijciemus. 10
Capite Primo, quid Cometae lint, (neque enim Stellam hanc fupra
mo-||dum admirandam, in vulgarium Cometarum numero habere, fe- 751
mei dubitat) explicare, & imperitis patefacere laborat. Sed deceptus
Peripateticorum authoritate, feipfum atque alios hac in parte a Veri
tatis tramite, ignoranter feducit. Dum enim Ariflotelicis in his edidis, 15
nimis confidenter & feruiliter fe mancipat, caecum, & circa haec inex
pertum dudorem, vna cum illo caecutiendo, fequitur. Quibus enim
inuidis Apodixibus & e certis Obferuationibus Geometrice dedudis
probationibus, Cometas neceBario infra Lunam generari demonfirauit
Arifioteles? Cumque id omnino falfum fit, vt fequentes Libri, de Co- 20
metis aliquot noflri aeui, agentes, citra vllam haefitationem palam faci
ent; vtique materia illa ficca, pinguis, & vifcofa, quam illis attribuit,
fiditia efl, & plaufibiliter faltem excogitata. Fruflra igitur Phylleorum
incertis & pro libito effidis coniedationibus, Mathematicam certitudi
nem, quae multo euidentior efl, nec contradidioni iuftae fubiacet, fun- 25
dare nititur Nolthius: cum potius Phyllea e Mathematicis aeflimanda,
& an veritati congruant, nec ne, examinanda forent. Sed cum tot iam
Seculis hac de Cometis falfa opinione omnes pene Philofophiam pro-
fitentes imbuerit Arifloteles, Scholas, non vfqueadeo mirum erit, Nol-
thium, vt vt Mathematicum, caeteris oculatiorem non eBe, cum & Aflro- 30
nomorum Princeps Ptolemaeus ab eodem Ariflotele hac in parte obeae-
catus videatur: Licet de Plinio (quem etiam pro fe citat Nolthius) quod
is Arifloteleae de Cometarum litu & generatione opinioni acquieuerit,
certo affirmari nequeat: fiquidem ille inter Caelefiia Cometas praecipue
reputet, & Ariflotelis de his conieduras, vltimo loco & quali obiter pau- 35
ciBimis attingat. Verumenimuero, ex quo Libris fequentibus, Cometas f
quinque (quibus nos iugiter obferuandis hadenus accuratam nauaui-
mus operam) neceBario longe fupra Lunam, intra AEtherei Mundi
clauftra fuum curriculum abfoluiBe, Geometrica & inuida certitudine
demonflramus, & tandem etiam aliorum varias hinc inde ventilatas 40
opiniones, inter quas etiam hanc Arifloteleam, quae prae caeteris inua-
luit atque radices egit, ad lydium veritatis lapidem probantes, diluimus,
& quicquid
