ASTRONOMIAE INSTAURATAE MECHANICA 99
non inutiliter Declinationibus capiendis inferuit, e^que potiBimum ufus fum
quando Horizonti Sidera appropinquant: Cum majoribus illis ob cryptarum,
ii quae ingerantur, impedimenta, hoc non ita commode exequi forte liceat:
tum etiam alijs de cauBis, quibus aliquando major datur in his, quam ampliori-
5 bus illis commoditas circa quaedam peculiaria loca negotium hoc exequendi:
tum quoque ut varietate Inftrumentorum idem quod expeditur comprobetur.
Adaptare etiam huic Armillae licet ubi lubuerit fuum femicircularem ¿Equa
torem, & Axem teretem Cylindricum: iicque pluribus uiibus, nempe Adfcen-
iionibus redlis, & temporum momentis per eam capiendis accommodare.
10 Quod & nos aliquando fadtitare confuevimus.
ASTROLABIVM.
ASTROLABIVM Inftrumentum a veteribus, praefertim plurimum Aftrologis
jl*. ufurpatum & ab Arabibus (uti exiftimo) primum folerti indagine adin-
ventum, quod Sphaerae Cceleftis circulos atque ufum in plano comprimens
15 digerit, nullum quidem juftae magnitudinis hadlenus confieri voluimus: eo
quod Vfus huius in Siderum obfervationibus minus fit accommodus, nec ijs
fufficiens & certus. Parvum tamen aere meo emptum obtineo, ex Orichalco
folide & affabre elaboratum, quod fpitami majoris folummodo longitudinem
in Diametro adaequat. Eftque ad veterem illam rationem cum fuis matricibus
20f compotitum, quam Iohannes Stofflerus, & alij fecuti, luculenter tradiderunt.
Vbi fabricam & ufum, qui volent, petant. Verum ante aliquot annos Norim-
bergae laminas Orichalcicas rotundas diligenter confici curavi, quae plus
duobus cubitis in Diametro habent, & craBitudinem huic competentem; in
quibus Aftrolabium Catholicum five Vniverfale fubtiliter elaborare conftitui
25 quod absque tot matricibus faltem duabus faciebus omnia fuppeditet, quae
de tota Doctrina Primi mobilis tradi poBunt, quaeque alias in Globofo cor
pore quod hoc Inftrumentum in plano repraefentat, commode praeftari. Ideo-
que etiam rete peculiare illi addere lubet, & id praecipuis ftellis fixis infignire,
longeque adhuc pluribus, quam antiquis in ufu erant. Quod forte Aftrolabium
30 f inventionem illam de Roys, & alteram adhuc plaufibiliorem Gemmae Frisij
poftmodum fadtitatam fu£ quadam commoditate & fubtili ratione exupera-
bit, atque adhuc univerfalius exiftet. Sed nobis hactenus ob aliorum Inftru
mentorum confectionem & negotiorum molem multifariam, oportunitas non
data eft tale Aftrolabium concinnandi. Quod etiam eo libentius infectum re-
35 liquimus; fiquidem Vfus eius Siderum motus & loca non proprie & praecise
exploret, fed jam aliunde nota eBe praefupponat; tum quoque quod ftellas
fixas, quibus infigniri debuit, non omnimode antea fecundum propriam re-
ftitutionem exploratas habuerimus: quae cum nunc beneficio Divino nobis
exacte confient, non difficile erit, adepto aliquali otio eiufcemodi Aftrolabium
40 conftruere: praefertim cum laminae Orichalcicae in eos ufus olim, uti dixi,
comparatae penes me adhuc aliqui ex parte conferventur.
13*
DE
