* 
'ikm 
18 
ASTRONOMIA INSTAURATA MECHANICA 
thali. Cochleae, quae circa dicftas literas vifuntur tres, tum quoque quarta ab 
altera parte latens; efficiunt, ut per eas Horizon ille chalybeus in planum 
Horizontis veri exadte difponi poBit: adeoque ipfe fuperius exiftens Quadrans 
rite tam fecundum aequilibrium Horizontis, quam verfus Zenith utroque fuo 
latere dirigi: Licet & alia juxta I fit cochlea, quae ipfum in minutulis quibusve 5 
differentiolis (ficubi opus fuerit) corrigat: ita ut ad amuBim planum cujufvis 
Circuli verticalis in quocunque fuo litu repraefentet. Porro infiftunt cochleae 
hae Chalybeae, totum Inftrumentum portantes, quatuor columnis marmoreis; 
quarum tres vifui patentes literis XYZ indicantur. Quarta a pofteriori parte 
illis par, non fatis apparet. Demum intra haec quatuor continetur fcamnum io 
live pedeftale per QRS lignatum: in quod peradta obfervatione adfcenditur 
& ftatur, ut altitudo in circumferentia Quadrantis obfervata commode & ac 
curate numerari queat. Atque haec de Inftrumenti fabrica indicaBe fufficiat. 
Reliqua, fi quae minutula defiderantur, ex ipsa figurae oculari infpedlione & 
diligenti attentione facile cognofcuntur. 15 
USUS ejus latiBime patet, quaqua verfum per Altitudines & Azimuthatam 
Planetarum quam affixarum ftellarum quidpiam eft, quod obfervationibus 
Aftronomicis accommodari queat, ac per Triangulorum fcientiam in numeros 
deduci, eidemque infervire. Qua de re confulantur Artificum libri, tum quo 
que ea, quae nos circa haec in noftris operibus hinc inde, prout res poftulabat, 20 
commentati fumus: praefertim in Tomo Progymnafmatum Aftronomicorum 
fecundo, qui de Cometa Anni 77. luculenter agit. In ejus enim obfervationibus 
ifthic expolitis, atque in demonftrationem adaptatis, hujus Quadrantis prae 
cipuus ufus extitit; cum reliquos majores, & alia forma poftea fabricatos 
tunc temporis ad manus non habuerim. Sufficiebat nihilominus hic, fiqui- 25 
dem lingula minuta tam in Altitudinibus quam Azimuthis fatis difcrete ex 
hibeat. Explicatur etiam in didlo libro circa calcem; pag. nimirum 461. & tri- f 
bus fequentibus hic idem Quadrans paulo uberius per varias circumftantias, 
atque una ibidem Divifionis circumferentiae in pundtis tranfverfalibus modus 
& aptiBimus & exacftiBimus a nobis primum circularibus applicatus fufius ex- 30 
planatur, & exquifita picftura illuftratur. Quin & dioptra ejus ifthic pag. 462. 
etiam depingitur ac exponitur, quo pinnacidiorum ratio & rimularum, de qui 
bus fubinde mentionem facio, difpofitio, caeteraque huc conducentia dilucide 
oftenduntur. Eo itaque ledlorem harum rerum cupidum remitto: ubi etiam 
plura inveniet hanc Maechanicam, tanj hujus, quam aliorum Inftrumentorum 35 
rationem concernentia: quae omnia hic annotare locus non patiebatur. Et 
quae ibi circa divifionis & pinnacidiorum ftationem prolata funt, in omnibus 
alijs Inftrumentis, quibus haec accommodare oportet, intelligi volo: ne tam 
hic quam alibi ea faftidiose revocare opus fit. Id faltem tam propter hoc 
quam caetera Inftrumenta hic monebo, oportere ea omni ex parte eBe quam 40 
abfolutiBima. Ideoque idoneos Artifices Maechanicos adhibendos, qui talia 
affabre elaborare ndrint aut difcant. Et fi prima vice rem omnem acu (uti 
ajunt) 
:;J1. ...