ASTRONOMIAE INSTAURATA MECHANICA 21
EXPLICATIO FABRICA ET
vsvs.
IC quoque Quadrans ABC e folido conftans Orichalco; fedita
diftributus, prout in figura apparet, habens fub fe Horizontem
GHIK Azimutha continentem, & e folido Orichalco fufum.
Totius vero Inftrumenti partes iigillatim explicatae, in hunc
modum fe habent: a Centro A ad B vel C eft longitudo unius
cubiti cum femiBe. Hinc patet circumferentia BC, quae etiam
per pundta tranfverfalia confueto nobis more in lingula Graduum minuta
10 fubdivifa eft; nullumque alium, ut in priori, diftindtionis modum obtinet:
iiquidem limbus non adeo latus iit, ut plures commode excipiat. Habet ni
hilominus duorum circiter digitorum latitudinem; & lingulis minutis expri
mendis tranfverfaliter (uti dixi) capax eft. Quadratum vero, quod in area
Quadrantis ADEF confpicitur, unaque huic decuBatim incidentes contigna-
15 tiones fulcri faltem loco & majoris firmitatis, eidem adaptantur: nili quod
Quadratum illud ufui quoque eBe poBit in dimenfionibus Geometricis quoad
altitudinem & latitudinem rerum, quae in terra confpiciuntur, atque in ea
hominum labore extrudlae funt: Quemadmodum alias Inftrumentum illud,
quod Quadratum Geometricum appellavit Peurbacchius, haec & iimilia pro-
20 mit: veluti ab eodem eximio viro peculiari libello explanatum & demonftra-
tum eft: atque alias id ab ijs, qui Aftrolabium explicant, praefertim quoad
t ejus (uti vocant) dorfum, minori negotio licet non adeo exadle indicatur.
Altera adaptatio, quae circa haec didta cernitur, atque a pofteriori Quadrantis
parte intelligenda venit, formam literae Y repraefentans, atque his tribus li-
25 teris WXY coniignata, propterea adeft, ut ipfum Quadrantis planum Hori
zonti, cui involvitur, ad angulum redlum, quomodocunque circumgyretur,
liftat; unaque ea parte, qua Horizonti juxta Y conjungitur, cochleola qua
dam, ubi opus eft, ita figat, ut in fuo loco ibi immotus permanens, Gradus
Azimuthales commode demonftret. Vbi etiam Regula quaedam a Centro L
30 verfus cochleam Y dudta conjungit fulcri extremitatem cum inferiori & media
Quadrantis parte, quo eo firmius omnia cohaereant, & pariter circumagatur:
plumeoia etiam inferius ad cochleam addita, ut coniiftat Quadrans in quovis
loco abfque omni vacillatione immotus. Quod vero Quadrans hic non tota
fua fuperficie folidus iit, fed difcrimina ea, quadrilatera ut plurimum, quae
35 in eo vifuntur, habeat, id praebet utilitatis, quod minoris fit ponderis, atque
ob id non faltem facilius tradtari, fed etiam ab uno in alium locum, (cujus
etiam cauBa ex varijs partibus conftat) tranfferri queat: ut poftea plenius
indicabimus. De regula quoque ejus dioptras geftante, jam mox dicemus,
ubi prius de Horizonte Azimuthali nonnulla explanaverimus: iiquidem di-
40 optrae illae obfervationi tam Altitudinum quam Azimuthorum pariter infer-
viant. Ideoque Regula ipfa fuo plano oblongiori & latiori, plano etiam Qua
drantis
