34 ASTRONOMIAE INSTAURATAE MECHANICA
meter eft 6. circiter cubitorum, quo iic fufficiens fpatium fit inter circum
ferentiam Quadrantis & concavitatem cryptae, quo Obfervator commode
circumire queat) habet fupra circulum quendam Moechanicum, laminis Ori-
chalcicis veftitum, in quo omnia totius Horizontis, (cui fuo aequilibrio corre-
fpondent) Azimutha in minutias fubdivifa praebet: unaque immotus periiftit. 5
Exordium Azimuthorum, quod a linea Meridiei dependet, tanta circumfpec-
tione & fubtilitate inquifitum, ut nullo minuto Obfervatorem eludat. Meridiei
linea alia, & longe certiore ratione, quam hadtenus a quoquam fadtum, nobis
ex ipsa ftelia polari, quando praefertim utrinque a polo maximum Angulum
remotionis Horizontalis cauBatur; atque tunc quali in eodem Azimuthi pundlo io
aliquantulum fubiiftere videtur, adinventa ratione infallibili & expedita. Quod f
& operae pretium erat; ii quidem pauca in Obfervationibus Afitronomicis citra
Lineae Meridiei acuratiBimam cognitionem perficere liceat. Tradlandi & ob-
fervandi ratio in hoc Inftrumento talis eft, ut in quodcunque fidus Caelitus
denotandum, dirigatur; circumvolvendo planum Quadrantis: & attollendo 15
deprimendoque ejus regulam cum fuis dioptris, donec per rimulas pinnacidij
juxta oculum exiftentis primum e fuperiore fidus illud in fuperiori etiam Cy
lindri limbo exadte confpiciatur: atque idem pariter mox fiat per inferiorem
rimulam, inferiori etiam limbo attendenti. Sic enim Regula, ubi divifiones
abfcindit juxta K, altitudinem Aftri quaefitam exadliBime patefacit. Si vero 20
eadem opera Azimuthum quoque fcire animus eft, volvatur parumper hinc
inde Quadrans per fuam columnam, donec idem fidus per utranque rimulam
lateralem juxta planitiem utriusque lateris Cylindri fimul confpiciatur. Tunc
enim index Q in circumferentia horizontali una ipfiBimum pandit Azimuthum.
Quoniam vero haec duo ob Caeli continuum & velocem motum, non facile 25
fimul & femel difcernuntur, praeftat figere indicem Q in certo aliquo Azimu-
tho, cui fidus appropinquat; expedtando, donec eo motu univerfali devolva
tur, atque in eodem inftanti altitudinem mota furfum vel deorfum Regulae
dioptra capiendo: Quod nullo fere negotio adminiftratur.
USUS hujus Organi eft, uti aliorum, quae per Altitudines & Azimutha ex- 30
pediuntur. Habet tamen prae alijs hanc praerogativam, quod citra laborem
omnia per ipfum exadtiBime, & tuto, adeoque intra quartam minuti partem
confequi liceat. Quod prioribus, cum ob parvitatem, tum etiam ftrudluram
non adeo concinnam & ufui facilem, denegatum eft. Quare hanc fabricae
rationem Aftronomus fibi quam maxime commendatam habeat: Quo vero 35
commodius tam inter obfervandum quam numerandum Inftrumento uti
liceat, Gradus per T repraefentati circumquaque afcendunt, pari ferme cum
ipfo Quadrantis dudtu, ita ut ftans in fupremo Gradu obfervare queat Aftrum
circa Horizontem conftitutum: juxta infimum vero fedens, ea quae prope
verticem, atque Iic de intermedijs. Tegitur infuper hoc Inftrumentum cum 40
fua turricula cryptica, tedto quodam e levigatis aBerculis affabre compofito,
quod inferius muro Horizontali extra Azimuthalem circulum, Armillae cui
dam
