ASTRONOMIAE INSTAURATAE MECHANICA 73
D2 r EXPLICATIO FABRICAE ET
vsvs.
ENIO nunc ad fextantis Aftronomici explicationem, quate
nus is intercapedinibus Siderum caelitus fcrutandis apprime
idoneus eft. Cum enim Radium Aftronomicum huic officio,
e^ qua par eft, praecifione & certitudine nequaquam fufficere,
multa plurium annorum experientia compertum haberem,
neceBitate urgente excogitavi fextantes quofdam, varia for
ma, qui id citra omnem hallucinationem exadte praeftarent, inter quos hi,
10 eam, quam cernis, compofitionem referentes, mihi commodiBimi vifi funt.
Ideoque tres ejufcemodi, pauculis quibufdam, quoad contignationes, faltem
differentibus, confieri feci. Ejus autem explicatio in hunc modum fe habet:
Compages intra ABC comprehenfa ipfum fextantem cum fua contignatione
refert: cujus centrum ad A, Cylindrum habet rotundum. Circumferentia CB .
15 fextam circuli partem continens, lateribus AC atque AB quatuor cubitorum
a Centro removetur: huic inde ab ipfo Centro applicatur Regula AD cum fuo
pinnacidio juxta D, quod rimulas habet Cylindro apud A quiefcenti parallelas.
Poteftque in circumferentia hinc inde duci & firmari, prout lubuerit. Habet
& alium Cylindrum juxta F quiefcentem, priori aequalem: Cui deftinatur aliud
20 pinnacidium juxta G additum vel remotum, prout ufus poftuiarit. Reliqua
intermedia firmitudinis gratia contignata funt: prout hic apparet. Iuxta E
vero tranfit foramen quadrilaterum, quod quali in aequilibrio totius Inftru-
menti facftum eft, ut ejus beneficio fulcro inferiori imponi poBit fextans, &
peradta obfervatione removeri. Limbus ejus juxta circumferentiam, quae
25 Divifiones habet tranfverfales, & lingula minuta quadrifariam difpertiri po-
teft, undiquaque Orichalcicus eft: quemadmodum & Cylindri atque pinna-
cidia. Reliqua lignea quidem exiftunt: fed ita affabre ex varijs partibus com
potita & conglutinata, prout jam antea in Armillarum explicatione a nobis
indicatum eft; ut incurvari, aut juxta aeris mutationem alterari nequeant:
30 fuperindudto etiam linteolo colore oleavinofo. Si enim omnes ejus partes
laminulis Metallicis obtegerentur, nimio pondere intracftabile redderetur In-
ftrumentum. Quin & fua gravedine fibi ipfi in debito plano retinendo noceret.
Pedeftale live fulcrum, cui innititur, fic habet: Iuxta I eft Globus quidam
undiquaque laminulis cupreis incruftatus, & apprime rotundus, habens in
35 diametro paulo plus duobus pedibus. Circa ipfum funt quatuor ferramenta
femicircularia, rotundam quandam Armillam ferream circa medium Globi
decuBatim odto in locis comprehendentia. Quae omnia tantum a Globi fuper-
ficie diftant interius, quanta eft craBities unius digiti, & paulo plus. Sunt enim
