HARDEW. DASSELIUS AD TYCHONEM 28 IAN. 1599 139
dicam, et fcelera, bellorum et calamitatum fons et caput; quibus nili
279 exftirpatis, nullus miferiarum || finis fperandus videtur. Non profequar
omnia, quia et infinita funt, et alibi ab alijs explicata fatis, fed maiori
quidem illorum, qui fapienter ea diBeruerunt et nos ad meliora erudi-
5 erunt, laude, quam nofira, qui nec ullis praeceptis moniti fapere, nec
ullis malis affedli refipifcere poBumus, utilitate.
Et quid pluribus commemorandis tempus teram, cum, fi avaritiam
et ambitionem, teterrimas animorum pelles, unam diBenfionum et
calamitatum in toto Romano imperio caufam eBe dixero, complexus
io omnia videar? Hic unus malus Genius efi, qui nos tamdiu vexat, hoc
ipfum efi illud fadlum, quod et privatis rebus detrimentum et publicis
exitium affert. Hae duae inquam funt pelles, quae pietati et iuftitiae, quae
Germaniae noftrae, quae Ecclefiae extremam, fi quae poBint, perniciem
machinantur, quaeque dra|iav et confufionem adhuc, proh dolor, reg
is nantem in Ecclefiam invexerunt? Haec enim cum erat pauperior et
Apofioli ceterique Pallores auro et argento carebant, virtutibus omni-
t bus circumfluebant. Epifcopi erant dodli, modefti, prudentes, fobrij,
laboriofi, vigilantes et tanquam lumina univerfo populo praelucebant.
Singuli vero e populo tanta charitate alij alios compledlebantur, ut
20 nemo, quod poBideret, fuum eBe diceret, fed omnia eBent communia.
Erantque concordes et perdurantes in dodlrina Apoffolorum, laudan-
280 tes Deum eique pro omnibus gratias agentes. Fides vero tanta erat, || ut
nec minis nec ullis cruciatibus a confeBione Chrifiiana deterreri poBent.
Verum ubi liberalitate et zelo Principum interdum inconfiderato, ea-
25 dem Ecclefia in opes et potentiam crevit, ex eo paulatim eius virtus
(ut ait D. HIERONYMUS) decrevit, quoad in eum fiatum et praecipi
tium delaberetur, quo in praefentia redadla efi, ut difficillimum fit iudi-
catu, utri fint deteriores, Pallores an populus; quos inter fe concertare
dicas, utri alteros ambitione et avaritia vincant. Certe prifcos pietatis
30 tum fundandae et aedificandae autores, Deum, Prophetas, CHRISTUM,
Apofiolos et alios pios Dodlores, tum eiufdem confirmandae adiutores,
ut Imperatores, Reges, Principes, piafque Refpubl. et populos fi con-
fulunt et audiunt, longe aliam viam inibunt, longe aliam rationem fe-
quentur. Sed (ut non minus vere quam fefiive dicitur) famelicus venter
35 auribus caret; vefana illa habendi et dominandi fames nihil audit,
donec plene fatiata fuerit, fi plene tamen unquam fatiari potefi, quae
contra, quo plura abforbuit, eo plura appetere, et gazas gazis, regna
que regnis cumulare et folet et gaudet.
Sed mitto iam illorum hominum fordes et perfidiam, et ad ea accedo,
40 quorum cognitione equidem valde confiernatus fum, neque enim fine
fenfu doloris nuper ex literis tuis accepi, NobiliBimum Virum D. HEN-
RICUM RANZOVIUM, Regis Danias Producem Cimbricum, affinem
is* nofirum,
