324 
Astronomiae Pars Optica. 
culum aut ejus quartam partem. Quae quamvis opticae facultati cognata 
materia, propria tamen est partis astronomiae mechanicae, quam sumtuo- 
sissime nobilissimus ille Tycho excoluit, diligentissime vero tradidit. 
Deinde cum nec rerum natura patiatur nec semper usus ferat, ut ap 
pulsum siderum ad stellas fixas notemus oculis (interdiu namque sidera 
latent), astronomi sibi alias metas proposuerunt, a quibus distantias stella 
rum arcuales numerarent; quae non ut stellae fixae ex oculis abeunt, orti 
bus et occasibus subjectae, sed a suis Terrarum locis plane sunt insepa 
rabiles. Eae sunt cujuslibet loci horizon, quem extensa quasi in infinitum 
Terrae planities efformat, totam sphaeram mundi in duo ad sensum aequalia 
hemisphaeria dividens; et horizontis illius polus seu punctum, quod ver 
ticibus cujusque loci quocunque momento temporis imminet, quodque linea 
perpendiculi monstratur, secundum quam et omnia gravia deorsum rapiuntur 
et nos recti consistimus. Hoc pacto naucleri capiunt Solis altitudinem re 
spectu superficiei, seu arcus visionis seu anguli, quem efficiunt in oculo 
radii, et a Sole et ab horizonte subjecto venientes. Ita astronomi angulum 
notant, quem Solis vel stellae radius cum linea in superficiem horizontis 
perpendiculari conformat, regulis et quadrantibus ad hunc usum constructis 
cum libramento ponderum. Sed enim ego de industria cum rudibus balbu 
tire coepi, ut occasio mihi daretur, in quendam Tychonis raomum exclamandi: 
qui cum ob ingenii felicitatem inter astrónomos connumerari potuisset, 
cum opificum vulgo ineptias plus quam pueriles cavillandi libidine deblate 
rare maluit, ut haberent scilicet imperiti, quo magistro bonas artes carpere 
auderent. Negabat observationes Tychonis (has arcuum seu angulorum 
visoriorum per instrumenta subtilissima numerationes putans) ea esse cer 
titudine et subtilitate, qua ab auctore praedicarentur; coelum enim (quod 
prius aeque ac instrumenta mensuram hujus anguli visorii feceramus) in 
multo plures particulas dividi posse easque notabili plane magnitudine, de 
quibus astronomum post omnem instrumentorum subtilitatem etiamnum du 
bitare necesse sit. Atqui dissimulavit callidus artis obtrectator, hunc stel 
larum situm causa superficiei, hasque distantias, has altitudines et quocun 
que nomine alio veniunt, non institui ob res seu stellas ipsas primario, 
quarum inter centra hujusmodi arcus non intersunt, sed ob visum nostrum; 
totumque hoc negotium in astronomia opticis rationibus niti, ac proinde 
stultum esse, aliam subtilitatem, quam quae visu praestari possit, affectare 
velle; superbum vero et barbarum, hanc visoriam, quae nobis ad veritatem 
primus est aditus, rejicere. Non profitetur itaque neque Tycho neque quis 
quam sanus, se adeo levi opera genuinas et verissimas siderum distantias 
situsque in mundi diametro per hos instrumentorum arcus pandere: sed hoc 
profitetur, se visus in videndo subtilitatem, arithmetica visorii arcus dinu 
meratione geometricaque divisione imitari; viamque struere per has distan 
tias visorias ad verissimos situs siderum in diametro mundi indagandos. 
Atque haec opportune de situ stellarum, causa superficiei vel anguli visorii, 
in gratiam rudiorum repetiisse digitoque monstrasse sufficiat. 86 ) 
2. De altitudine siderum a centro Terrae et parallaxi 
ob distantiam oculorum. 
Sequitur, ut de situ stellarum causa diametri mundi dicam, eodem tra 
mite pergens, ut qua in parte novi quid eruditis proponere non possum, 
populariter eruditos pro viribus adjuvem, quantum instituta brevitas patitur