*
Divisores numerorum formae pp ± nqq.
155
possunt: semper enim
dz a oriundi duplicis
nt, quos simili modo
vel 2
z nqq omnes divisores
licet, dum contra, si
nolestum, ex singulis
ne est optandum, ut
>ria ad summum per-
asse sperari posse, si
formulae V ni -t- a et
>situm n primos com-
; nulli autem numeri
posterioris formae ex
nter se cohaerere, ita
nihil deficiat nihilque
'um Herum in eadem
, ex iis reliqui omnes
dua respectu divisoris
Hates numerorum jam
mium numerorum huc
)que minorum; altera
*e possunt.
nili et in natura ipsa
icem distingui, ita ut
ullius numeri formae
rum natura ab indole
t, qui divisibiles sunt
ores, etiam isti hujus
5) Cum autem producta ex binis numeris classis kni-t-a in classem divisorum kni-\-a
transeant, manifestum est, in prima classe plurimos occurrere debere numeros ab indole divisorum
alienos; omnes scilicet eos, qui per ullum numerum alterius classis sunt divisibiles.
6) Quod si jam omnes isti numeri in classe 4/ii-t-a deleantur sive excludantur, qui natura
divisorum refragantur, maxime probabile videtur, reliquos numeros omnes indole divisorum fore
praeditos. Cum hoc modo tantum numeri compositi expungantur, evidens est omnes plane numeros
primos in forma h ni -+- a contentos revera fore divisores cujuspiam numeri formae pp z!z nqq.
Totum ergo negotium huc redit, ut isti probabilitati vis perfectae demonstrationis concilietur. Haec
autem veritas si qua est elegantius ita proponi potest.
Theorema demonstrandum.
§ 43. Si fuerit a divisor cujuspiam numeri formae pp-t-nqq, ita ut sit aD = pp-i-nqq, tum
quoties kni-*-a est numerus primus, toties quoque erit D {hni-+- a) numerus formae pp-t~nqq.
Hic autem sequentia notari oportet: 1) Numeros p et q inter se esse debere primos; 2) divisorem
a etiam primum esse debere ad /i, quoniam divisores ipsius n hinc excluduntur; 3) quod si forte
eveniat, ut numerus D(hni-±-a) non videatur in forma pp-t-nqq contineri, tum semper ejus qua
druplum, vel etiam ejus productum per aliud quadratum certe in ea contineri. Quoniam igitur hoc
casu erit
D (4ni-+- a) =(f) -+~ n {j) ’
haec resolutio nullam exceptionem mereri est censenda. Ita cum sit 27 = 4*-i- 11.1 2 , erit a = 27
et /¿=11 et D = 1, unde formula kni-t-a evadit 44 i-1-27, quae casu ¿ = 1 praebet 71, hoc
est numerum primum; neque tamen in integris esse potest 71 = pp 11 qq. Est vero
4.71 = 284 = 3 2 -+- 11.5 2 ,
ideoque
Tales autem casus raro occurrunt et ideo non sunt excipiendi, quia numeri formulae kni-t-u ita
ex classe divisorum excluduntur, ut, etiamsi pro p et q numeri fracti accipiantur, tamen nunquam
divisores esse queant.
§ 44. Scholion. Superfluum foret has investigationes ad hujusmodi formulas: mppdznqq
extendere, cum omnes divisores numerorum formae mppdrnqq semper sint etiam divisores nume
rorum formae ppdzmnqq. Quae igitur olim in Tomo XIV Gomment. vet. Academiae de divisoribus
numerorum formae mppdznqq sum commentatus et magnam partem ex sola inductione conclusi(*),
nunc per egregias proprietates ab illustri La Grange demonstratas non solum plurimum illustrantur,
sed etiam ad multo majorem certitudinis gradum perducuntur, ita ut jam nihil amplius desideretur,
nisi ut solida demonstratio theorematis allati detegatur, quam nunc quidem mox exspectare licebit.
Mea autem methodus imprimis hac gaudet praerogativa, quod ejus ope omnes plane divisores hujus
modi formularum mpp±nqq assignari et, quousque libuerit, continuari possunt, id quod insuper
sequenti exemplo declarabo.
§ 45. Exemplum. Invenire omnes divisores formae pp -4- 39 qq.
(*) Vide in tomo I Commenl. VI pag. 35 — 50,