RESIDUA -f- 5 ET -
91
bilis, ponatur a = bb, atque u=5v, unde tv =—l=4(mod. 5), i. e. tv erit
residuum numeri 5. In reliquis demonstratio perinde procedit ut in casu priori.
122.
Omnium igitur numerorum primorum, qui simul sunt ipsius 5 non-residua
simulque formae An-\- 1, i. e. omnium numerorum primorum formae 20/i —J— 13
vel 20^ —j— 17, tum -f-5 quam —5 non-residua erunt; omnium autem nume
rorum primorum formae 20»-f-3 vel 20w-)-7, non-residuum erit-f-5 , —5
residuum.
Potest vero prorsus simili modo demonstrari, — 5 esse non-residuum om
nium numerorum primorum formarum 2 0 n -J- 11, 2 0 n- j- 13, 2 0 n -f-17, 2 0 n -f-19,
facileque perspicitur hinc sequi, -f- 5 esse residuum omnium numerorum primo
rum formae 20^ —|— 11 vel 20 w —f— 19, non-residuum autem omnium formae
20w-f-13 vel 20w-1-17. Et quoniam quivis numerus primus, praeter 2 et 5
(quorum residuum +5), in aliqua harum formarum continetur 20fl-f-l,3,7,9,
11,13,17,19, patet, de omnibus iam iudicium ferri posse, exceptis iis qui sint
formae 2 0 n -f- 1 vel formae 2 0 n -f- 9.
123.
Ex inductione facile deprehenditur, -j-5 et —5 esse residua omnium
numerorum primorum formae 2 0 1 vel 2 0 —(— 9. Quodsi hoc generaliter
verum est, lex elegans habebitur, -J- 5 esse residuum omnium numerorum primorum
qui ipsius 5 sint residua (hi enim in alterutra formarum 5 n -(- :1 vel 5 j— 4 si
ve in aliqua harum, 20w-f-l, 9, 11, 19, continentur, de quarum tertia et quarta
illud iam ostensum est), non-residuum vero omnium numerorum imparium qui ipsius 5
sint non-residua, ut iam supra demonstravimus. Clarum autem est, hoc theorema
sufficere ad diiudicandum, utrum -|-5 (eoque ipso, —5, si tamquam productum
ex -j- 5 et — 1 consideretur) numeri cuiuscunque dati residuum sit an non-resi
duum. Denique observetur huius theorematis cum illo quod art. 120 de residuo
— 3 exposuimus analogia.
At verificatio illius inductionis non adeo facilis. Quando numerus primus
formae 20 /i—{— 1, sive generalius formae hn-\-\ proponitur, res simili modo ab
solvi potest, ut in artt. 114, 119. Sit scilicet numerus quicunque pro modulo
hn-\-\ ad exponentem 5 pertinens a, quales dari ex Sect. praec. manifestum,
12 *