78
DE CONGRUENTES SECUNDI GRADUS.
etiam ipsius p n ; qui vero ipsius p est non-residuum, etiam ipsius p n non-resi
duum erit.
Pars posterior huius propositionis per se est manifesta. Si itaque prior fal
sa esset, inter numeros ipso p n minores simulque per p non divisibiles plures fo
rent residua ipsius p quam ipsius p n , i. e. plures quam -hp n ~ l [p—1). Nullo
vero negotio perspici poterit, multitudinem residuorum numeri p inter illos nu
meros esse praecise — Jtp n ~ l {p— 1).
Aeque facile est, quadratum reipsa invenire, quod secundum modulum p n
residuo dato sit congruum, si quadratum huic residuo secundum modulum p con
gruum habetur.
Scilicet si quadratum habetur, aa, quod residuo dato A secundum modu
lum p [1 est congruum, deducitur inde quadratum ipsi A secundum modulum p*
congruum (ubi v >ja et — vel <1 2ju supponitur) sequenti modo. Ponatur
radix quadrati quaesiti = + u -f- ¿rp [1 ', quam formam eam habere debere facile
perspicitur; debetque esse aa-\- ‘laxp^A-x %}?'’'=A(mod.p*) sive propter 2
A — aa—A^^a xp lx (mod. p'*). Sit A — a a —p v d, eritque x valor expressionis
+ Y a (mod.j9 v—1 *), quae huic + (mod.p 1 ) aequivalet.
Dato igitur quadrato ipsi A secundum p congruo, deducitur inde quadra
tum ipsi A secundum modulum p 2 congruum; hinc ad modulum p', hinc ad p*
etc. ascendi poterit.
Ex. Proposito residuo 6, quod secundum modulum 5 quadrato 1 con
gruum, invenitur quadratum 9' cui secundum 25 est congruum, 1 6~ cui secun
dum 125 congruum etc.
102.
Quod vero attinet ad numeros per p divisibiles, patet, eorum quadrata per
pp fore divisibilia, adeoque omnes numeros per p quidem divisibiles, neque vero
per pp, ipsius p n fore non residua. Generaliter vero, si proponitur numerus p k A
ubi A per p non est divisibilis, hi casus erunt distinguendi:
1) Quando k == vel ^>n, erit p k A=0 (mod.j9 n ), i. e. residuum.
2) Quando k <^n atque impar, erit p k A non-residuum.
Si enim esset p k A=p 2rJtl A = ss {mod.jrP), ss per p 27 ^ divisibilis esset,
id quod aliter fieri nequit, quam si fuerit s per p x+l divisibilis. Tunc vero ss